Van'da pazar esnafı ekonomiden dert yandı: "Fiyat hızına yetişemiyoruz. Çoğu esnaf iflas etti"

Haber: İshak Kara

(VAN) - Van’da pazarcı esnafı ve vatandaşlar, ekonomik kriz nedeniyle alım gücünün düşmesinden dert yandı. Bir esnaf, "Fiyat hızına yetişemiyoruz. İnsanlar bizim zam yaptığımızı düşünüyor. Pazar geçmişe nazaran boş. Çoğu esnaf iflas etti" dedi. Emekli bir vatandaş ise “Her şey pahalılık, fakiri ezdiler, zengini yükselttiler. Daha ne diyelim gücümüz yetmiyor. Emekli adamın gücü neye yetsin. Böyle haksızlık olur mu geçinemiyoruz” diye konuştu.

Türkiye'de her geçen gün derinleşen ekonomik kriz sokak ve pazarlara yansımaya devam ediyor. Çoğu yurttaş, çarşı pazardan eli boş dönüyor.

ANKA Haber Ajansı muhabiri, İpekyolu İlçesi Hafıziye Mahallesi’nde bulunan A Semt Pazarı’na giderek pazarcı esnafı ve yurttaşlara ekonomik durumlarını sordu.

A Semt Pazarı Başkanı Mehmet Sıddık Benli, pazardaki duruma ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

"Geçen seneye oranla ekonomiyle alakalı olarak yurttaşların pazarlara ilgisi azaldı. Türkiye geneli bir sıkıntı var bize de yansıyor. Hükümetin yanlış politikalarımı diyelim ne diyelim birçok il bu durumdadır. Alışveriş yapılıyor ama eskiye oranla 50 TL ile bir haftalık mutfak masrafı yapabiliyordu. Şimdi adam 700-800 TL ile yapamıyor. Asgari ücret 18-20 lira kiralar, doğal gaz, elektrik faturaları malum... bir kilo biber 100 TL olmuş, vatandaş 100 TL nasıl versin bibere, en basit şey bile 50-60 TL, yöremizde yetişen sebze meyve olmadığı için -1 litre mazot 50 TL'ye dayanmış- Mersin'den buraya geldiğini düşündüğünüzde yol masrafı kirasıyla birlikte domates elbette 60-70 lira olur. Kazancı ailesini geçindiremeyen iş bırakan esnafımız da var. Bu sene inşaat sektörü dışında hiçbir sektör iyi gitmiyor. Bugün esnaf bir terlik 100 TL'ye satar yarın bir gün onu 130'a alır. Pazarımızın yüzde 40'i borç üzerine dönüyor. Hükümet tarafından eksiklerimiz çoktur pandemi yaşadık, sel felaketi geçirdik, semt pazarlarında ticaretle uğraşan halkımızın yüzde 95’i yeşil kartlı ve fakir olan insanlardır. Malum önümüz kış anlayacağımız Doğu’da yaşamak esaretin en büyüğüdür."

Pazar esnafı Vehbi Sürücü, "Aldığımız ürünü yerine koyamıyoruz. Hem biz hem de müşteri şikayetçi. Müşterinin alım gücü kalmamış. Kışın doğal gaza yazın düğünlere çalışıyoruz" diye konuştu.

"AKP ne zaman iktidardan gitse düzelir"

40 yıllı aşkın süredir esnaflık yapan Musa Yıldız, "3-4 sene önce 5 Bin TL’ye bir kamyon eşya alabiliyorduk. 500 bin götürsek bir kamyon eşya alamayız. Biz bazı günler 2 bin TL alışveriş yapamıyoruz. Allah yardımcımız olsun. Bu AKP ne zaman iktidardan gitse o zaman düzelir inşallah, bu iktidarla çok zor. Geçen sene 100 TL’ye sattığım ayakkabı bugün 200 TL müşteri geliyor cebinde 100 TL var. Sebze mi, ayakkabı mı, elbise mi alacak ne alacak. Emin ol Allah kendim şahit oldum. Bir tane bayan sebze aldı iki kilo sebze alamıyorum diye ağlayarak gitti" şeklinde konuştu.

"Çocuklara bir ayakkabı alamıyorum"

Site görevlisi olarak çalışan Yılmaz Süslü ise ekonomik durumunu şu sözlerle anlattı:

"8 senedir site görevlisiyim. 17 bin TL alıyorum. 3 öğrencim var. Geçinemiyoruz. Asgari ücret yetmiyor. Pazardan bir şey alamıyoruz. Çocuklara bir ayakkabı alamıyorum. 2-3 sene önce 100 TL’ye 2-3 torba eşya alabiliyorduk. Bu sene bir poşet alamıyoruz. Asgari ücret bu şartlarda 40-50 bin TL olmalıdır. Şimdilerde paranın değeri kalmamış 40-50 bin TL bile yetmez."

"Sabah, akşam zam. Böyle olmaz ki!"

Emekli bir yurttaş da "Her şey pahalılık, fakiri ezdiler, zengini yükselttiler. Daha ne diyelim gücümüz yetmiyor. Emekli adamın gücü neye yetsin. Böyle haksızlık olur mu geçinemiyoruz. Sabah, akşam zam. Böyle olmaz ki! Ev kiraları, alışveriş yüksek, birini alıyoruz birini alamıyoruz. Nasıl olacak bizleri perişan etti. Emekliyi işçiyi ezdi. Halk ağlıyor ne diyelim artık baştakiler utansın" sözlerine yer verdi.

"Bu iktidar olduğu sürece hiçbir şey olmayacak"

Bir başka yurttaş, "Ekonomi çok kötü asgari ücretle de geçinemiyoruz. Normal çalışıyoruz da geçinemiyoruz. Bu iktidar olduğu sürece hiçbir şey olmayacak" dedi.

"İnsanlar bir şey alırken sürekli indirim istiyor"

Pazarcı esnafı Nezir Parsak, "Geçen yıllara oranla işler vahim. Sonuçta insanlarda pazara geliş var ama alışveriş pek yok. Alım gücü her geçen gün düşüyor. İnsanlar bir şey alırken sürekli indirim istiyor. Alış fiyatları belli bugün aldığını yarın alamıyorsun. Halkın alım gücü kalmamış halk 2 parça alacağına bir parça alıyor. Artık gramla alışveriş yapıyor. Kilo yerine yarım kilo alıyor. Biz bazen siftah açmadan kepenk indiriyoruz. Hepimiz zor durumdayız. Ekonomi her geçen gün kötüye gidiyor Allah sonumuzu hayretsin" şeklinde konuştu.

"12 bin 500 liraya 10 gün geçiniyorum"

Emekli Baki Ağaçkaya, şunları kaydetti:

"12 bin 500 liraya 10 gün geçiniyorum. 20 gün yatıyoruz. O paraya kim geçinebilir ki ben geçineyim? 12 bin vermelerine rağmen enflasyonu yüzde 2-3 gösteriyorlarsa. Sadece doğal gaz elektriğe zam koymamışlar diye asgari ücret emekliler faydalanmasın diye koymuşlar. Diğer her tarafta uçmuş fiyatlar. Kesinlikle geçinemiyoruz emekliler olarak mağduruz. Yaşım 64 olmasına rağmen emekliyim geçinemiyorum ve ek iş olarak burada çalışıyorum. Etiketler günlük değişiyor. Bunun önüne geçemiyorlar. Göz yumuyorlar. Devlettir kanundur istese bunun önüne geçebilirler."

"Birçok esnaf arkadaşımız iflas etti"

Birçok esnafın iflas ettiğini belirten bir pazarcı esnafı, "Fiyat hızına yetişemiyoruz. İnsanlar bizim zam yaptığımızı düşünüyor. Pazar geçmişe nazaran boş. Çoğu esnaf iflas etti. 250-300 bin borcu olan esnafımız var. Hibe diye bir destek verdiler esnafa bunu bile kat be kat geri aldılar. Avukatlara yöneldiler. Her seferinde bir avukat ve ücretle muhatap olduk. Üretici de tüketici de esnafta mağdur. Buna bir çözüm bulunması gerekiyor" dedi.