Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Ruanda destekli silahlı bir grup, Goma şehrini ele geçirdi
(ANKARA) - Ruanda destekli silahlı M23 milislerinin öncülük ettiği bir grup, bugün Doğu Kongo'nun en büyük şehri Goma'nın merkezine ilerledi. M23, göl kenarındaki şehrin tamamını ele geçirdiklerini açıkladı. Demokratik Kongo Cumhuriyeti Hükümeti Sözcüsü Patrick Muyaya da grubun Goma'da bulunduğunu doğruladı.
Batı medyasına konuşan görgü tanıkları, Goma Uluslararası Havaalanı, şehir merkezi ve Ruanda sınırı yakınlarında silah sesleri duyduklarını ve hükümete bağlı güçler ile M23 milisleri arasında süren çatışmalara tanık olduklarını bildirdi. Bazı dükkanların da yağmalandığı söylendi. Bu olay, bölgedeki onlarca yıllık çatışmaların ortasında büyük bir tırmanışa işaret ederken, halihazırda insani bir krizin ucunda olan bölgede, durumun daha da kötüleşmesine yol açtı.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Ruanda arasında kriz mi çıkacak?
İki Birleşmiş Milletler (BM) kaynağına göre, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Ruanda askerleri, Goma'daki ortak sınır boyunca birbirlerine ateş açtı. Çıkan çatışma sonucunda binlerce kişinin Doğu Kongo'dan Ruanda'ya kaçtığı belirtildi.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti hükümeti, BM yetkilileri ve ABD de dahil olmak üzere Batı güçleri, Ruanda'yı, M23'e destek vermek amacıyla kendi askerlerini ve ağır silahlarını Kongo topraklarına konuşlandırarak çatışmayı körüklemekle suçladı. Bu suçlamalar, BM Uzmanlar Grubu'nun 2022 tarihli bir raporuna dayandırılırken; raporda, Ruanda askerlerinin M23 isyancılarıyla birlikte savaşmış olduğuna dair "sağlam kanıtlar" bulunduğu belirtildi.
Ruanda ise, isyancılara destek verdiğini reddederek, "savunma önlemleri" aldığını bildirdi. Ayrıca Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ni her iki ülkede de Tutsilere saldıran Hutu milis grubu olan Ruanda için Demokratik Kurtuluş Güçleri (FDLR) ile birlikte savaşmakla suçladı. Ruanda'nın, Demokratik Kongo Cumhuriyeti içindeki askeri müdahalelere karıştığı uzun bir geçmişi bulunuyor. Ruanda ve Uganda, 1996 ve 1998 yıllarında, yerel milis gruplarına karşı kendilerini savunduklarını öne sürerek Kongo'ya işgal etmişti.
Kongo Hükümeti Sözcüsü Muyaya: “Hükümet, Goma'da bir katliamdan kaçınmak için çalışıyor”
Kongo Hükümeti Sözcüsü Patrick Muyaya, sosyal medya üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Ruanda ordusunun Goma'da bulunduğunu belirtti. Muyaya, “DRC güçlerinin katliam ve insan kaybını önlemek için çalıştığını ve Goma sakinlerine evlerinde kalmalarını, vandalizm eylemlerine girmemeleri” çağrısında bulundu.
BM Güvenlik Konseyi, M23'ün saldırısını durdurmalarını talep etti
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, dün Kongo’nun doğusunda meydana gelen krizle ilgili görüşmek üzere toplandı. Konsey, M23 isyancı güçlerinden Goma'da devam eden saldırılarını durdurmalarını talep eden bir açıklama yaptı ve bölgede bulunan "dış güçlerin" derhal çekilmesi çağrısında bulundu.
Konsey, Ruanda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ni barışı sağlamak ve Ruanda Savunma Kuvvetlerinin Doğu Kongo'daki varlığı ile; Kongo'nun, Ruanda için Demokratik Kurtuluş Güçleri (FDLR) desteklemesiyle ilgili sorunları ele almak üzere yeniden müzakerelere başlamaya çağırdı.
Konsey toplantısında, ABD, Fransa ve İngiltere, Ruanda'nın M23 isyancılarının ilerleyişine verdiği desteği kınadı. BM'deki Geçici ABD Temsilcisi Dorothy Shea, özellikle Ruanda'yı, “GPS karıştırma ve yanıltma” yöntemlerini kullanmakla suçladı.
Fransa, Ruanda'nın eylemlerini eleştirdi
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, "Fransa, Ruanda silahlı kuvvetleri tarafından desteklenen M23'ün başlattığı saldırıyı şiddetle kınıyor. Bu saldırı, altı barış gücü personelinin ölümüne ve binlerce kişinin yerinden edilmesine yol açtı. Çatışmaların son bulması ve diyaloğun yeniden başlaması gerekiyor" dedi.
Fransa, Ruanda Soykırımını gerçekleştiren Hutu hükûmetinin o dönem içerisinde “en yakın dostu ve destekçisi olması” sebebiyle soykırımdan en fazla sorumlu tutulan ülke olmuştu.
M23 silahlı milis grubu kim?
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusunda, 1994 Ruanda soykırımı sonrası iki bölgesel savaşın etkisiyle isyancı ve milis grupları yoğunlaşmış, son derece hassas bir bölge oluşmuştur. Soykırım, Hutu radikallerinin Tutsi ve ılımlı Hutu'lara saldırarak 800 bin kişinin ölümüne yol açtığı bir olaydır.
M23, Tutsi liderliğindeki isyancı hareketlerinin sonuncusu olup, 2012'de Goma'yı ele geçirmiş ancak anlaşma sonrası geri çekilmiştir. 2022'de ise Kuzey Kivu'yu ele geçirerek yeni bir saldırıya başlamıştır. M23, Kongo’daki Tutsi nüfusunu korumayı amaçladığını belirtirken, BM uzmanları Ruanda’nın M23’ü desteklemek için önemli bir askeri güç sağladığını açıklamıştır.
