ANKA Ekonomi Editörü Zülfikar Doğan: Merkez Bankası 2025 Programı, Nas ve Nebati politikalarının reddi

Haber - Analiz: Zülfikar DOĞAN

(ANKARA) - Merkez Bankası (MB) ‘2025 Para Politikası Programı’ ile önceki Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’ndan devralınan ağır tahribatın izlerinin silineceğini, faizde nas ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) mirasının reddedildiğini ilan etti.

Para Politikası Kurulu’nun (PPK) toplantı sayısı 12’den 8’e indirilirken, başlatılacak faiz indirimi sürecinde daha temkinli bir duruş izleneceği, asıl yüklü indirimlerin mayıs sonrasına sarkıtılacağı anlaşılıyor. Tüm vergi ve cezalarda, kamu tarafından yönetilen yönlendirilen fiyatlarda 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe girecek yüzde 44’lük zamlar ve artışlar sonrası ocak ve şubat aylarında enflasyon yükselecek. Dolayısıyla enflasyon yükselişte iken faiz indirimine ara verilerek ‘bekle-gör’ yaklaşımıyla olası gelişmeler gözlenip yeni bir indirim için uygun zaman kollanacak.

Bu yüzden MB yönetimi PPK toplantı sayısını azaltarak faiz konusunda daha sağlıklı karar alabilmek için kendisine zaman yaratma yoluna gidiyor. Daha önce de enflasyon, döviz kurları ve para piyasalarının hareketli olduğu, istikrar arayışının sürdüğü dönemlerde PPK toplantı sayısının azaltılması yoluna gidildi. 2017 ve 2019’da 8 PPK toplantısı, 2018’de 9 toplantı yapıldı.

34 milyar dolara düşürülen KKM kamburu tasfiye edilecek

2025 Para Politikası Programı’nın en önemli unsurlarından birisi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faizde nas ısrarıyla 2021 Eylülünde başlatılan indirim sürecinin enflasyon ve kurlarda yarattığı büyük patlama sonrası geçilen KKM uygulamasının 2025’te sonlandırılacağının ilan edilmesi. Kur garantisi ve yüksek faiz getirisiyle teşvik edilen KKM mevduatlarının 100 milyar dolara ulaşması Hazine ve MB’yi ağır ödeme yükümlülüğü altına sokarken, KKM hesap sahiplerine trilyonlarca lira aktarılmasına zemin yarattı. MB bilançosu tarihinde görülmemiş derecede bozuldu ve geçen yıl yaklaşık 900 milyar TL KKM zararı yazdı.

2023 Haziranından bu yana Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile MB yönetimi KKM’nin cazibesini azaltacak, bu hesapları aşamalı şekilde tasfiye edecek kararları yürürlüğe koydu. Son olarak KKM hesaplarına uygulanan faiz düşürüldü. 20 Aralık itibarıyla KKM mevduatları 34,2 milyar dolara gerilerken toplam mevduat içindeki payı ise yüzde 6,2’ye indi. Atılacak adımlarla KKM riskinin daha da aşağı çekilmesinin hedeflendiği, gerekirse bu hesapların güçlendirilen MB rezervlerinden karşılanarak 2025’te tümüyle tasfiye edileceği anlaşılıyor.

Mehmet Şimşek ‘ücret asgari fedakarlık azami’ talebini Erdoğan’a kabul ettirdi

Asgari ücretin yüzde 30 artışla 22 bin lirada tutulması Bakan Şimşek ve MB yönetiminin enflasyonla mücadele için talebi kısma tezinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ikna ettiklerini ‘ücret asgari, fedakârlık azami olsun’ talebini kabul ettirdiklerini gösteriyor. 2025 Para Politikası Programı asgari ücretin belirlenmesinin hemen ardından ilan edilirken yıllardır kâğıt üzerinde kalan ‘orta vadede yüzde 5 enflasyon’ vaadinin yeni program metinde de yinelenmesi bu açıdan dikkat çekiyor.