Gazze ateşkes anlaşması... Dünya liderleri ve yardım kuruluşlarından ateşkese ilişkin ilk açıklamalar
(ANKARA) - İsrail ve Hamas arasında ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varılması, dünyada da büyük yankı uyandırdı. Çok sayıda ülke, ateşkes anlaşmasını kutlarken, Gazze’ye insani yardım girişinin açılması çağrısında bulundu.
İsrail ve Hamas tarafından ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması müzakerelerine katılan temsilciler, Gazze'de bir ateşkes anlaşması üzerinde uzlaştı. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Casım El Thani, Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının sağlandığını, ateşkesin 19 Ocak Pazar günü itibarıyla başlayacağını duyurdu. Görevi 20 Ocak'ta devredecek ABD Başkanı Joe Biden ile seçilmiş Başkan Donald Trump da ateşkesi ilk ağızdan duyuran isimler arasında yer aldı.
İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşması Gazze sokaklarında sevinçle karşılandı. Yaklaşık 15 aydır süren çatışmaların ardından İsrail ve Hamas arasında varılan ateşkes anlaşması sonrası Filistinliler, Gazze'de sevinç gösterisinde bulundu.
Oünyada da çok sayıda ülkenin lideri ve yardım kuruluşları, Gazze ateşkes anlaşmasında uzlaşma sağlanmasına ilişkin açıklama yaptı. Açıklamalar şu şekilde:
Türkiye
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, anlaşmanın “başta Filistinli kardeşlerimiz olmak üzere bölgemiz ve tüm insanlık için hayırlı olmasını, kalıcı barış ve istikrara giden yolu açmasını” temenni ettiğini söyledi.
Mısır
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, Gazze'ye “acil insani yardım girişi” çağrısında bulundu ve anlaşmanın ülkesi, Katar ve ABD'nin “yoğun çabalarıyla” olduğunu söyledi.
Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi, dünya güçlerini Gazze'ye “yeterli ve kalıcı” yardım ulaştırılmasını sağlamaya çağırdı.
Irak
Irak Dışişleri Bakanlığı, anlaşmayı kutlarken; Gazze'ye “insani yardımın derhal girmesine izin verilmesi” ve 15 aylık savaş sırasında zarar gören bölgelerin “yeniden inşası için uluslararası çabaların yoğunlaştırılması” gerektiğini vurguladı.
İran
İran'ın ruhani lideri Ali Hamaney, resmi sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, "Gazze'de binlerce çocuğu ve kadını katleden bir grubun olduğu tarih kitaplarına yazılacak. Ancak sonuçta herkes Filistin halkının kararlı duruşunun, Filistin ayaklanmasının ve ayaklanma cephesinin siyonist varlığı geri çekilmeye zorladığını anlayacaktır" açıklamasını yaptı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, anlaşmaya uyulması gerektiğini vurgulayarak “İsrail işgal güçlerinin Gazze Şeridi ile diğer tüm Filistin ve Arap topraklarından tamamen çekilmesi ve yerinden edilenlerin kendi bölgelerine geri dönmesi" gerektiğini bildirdi.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
BAE Dışişleri Bakanı Abdullah Bin Zayed, yardımın engellenmeden dağıtılması çağrısında bulundu ve "hem İsrail'in hem de Hamas'ın, Filistinli mahkumların ve İsrailli rehinelerin acılarına son vermek için verilen taahhütlere uymasının önemini" vurguladı.
Körfez İşbirliği Konseyi
Körfez İşbirliği Konseyi, Gazze'deki ateşkesin güvenliğin yeniden tesis edilmesine, yardımların ulaştırılmasına ve yerinden edilmiş Filistinlilerin evlerine dönüşüne katkıda bulunmasını umduğunu bildirdi.
İngiltere
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail-Hamas ateşkes anlaşmasını “çok gecikmiş” olarak nitelendirerek, esirlerin nihayet ailelerine dönebileceğini ve ateşkesin Gazze'deki Filistinlilere “insani yardımda büyük bir artışa” izin vermesi gerektiğini söyledi.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anlaşmanın Gazze'deki Filistinliler için “muazzam bir rahatlama”, İsrailli esirler ve aileleri için de “umut” sunduğunu söyledi. Macron, “Anlaşmaya saygı gösterilmelidir. Rehineler serbest bırakılmalı. Gazzeliler kurtarılmalı. Siyasi bir çözüm gelmeli” dedi.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da anlaşmayı memnuniyetle karşıladı. Baerbock, “Bu saatlerde, rehinelerin nihayet serbest bırakılacağı ve Gazze'deki ölümlerin sona ereceği umudu var. Sorumluluk taşıyan herkes şimdi bu fırsatın değerlendirilmesini sağlamalıdır” dedi.
İspanya
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ateşkes anlaşmasının bölgesel istikrar için çok önemli olduğunu ve iki devletli çözüm yolunda vazgeçilmez bir adım teşkil ettiğini belirtti. Sanchez, anlaşmanın mümkün olmasına katkıda bulunan Katar, Mısır ve ABD'ye teşekkür etti.
Güney Afrika
Güney Afrika hükümeti, İsrail'i soykırım ile suçlayan bir dilekçeyi imzaya açarken, anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını bildirdi. Güney Afrika, "hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin insan haklarının korunup teşvik edildiği adil ve kalıcı bir barışın uygulanmasını" talep etti.
Belçika
Belçika Başbakanı Alexander de Croo, "Büyük bir rahatlama hissediyorum" diyerek, anlaşmanın sürdürülebilir bir barışın başlangıcını işaret etmesini umduğunu belirtti. Croo, "Belçika, yardımcı olmaya hazır" diye ekledi.
Norveç
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, “Filistinli kurumların şimdi güçlendirilmesi ve Gazze de dahil olmak üzere tam kontrol ve sorumluluğu üstlenmeye hazırlanması gerektiğini" söyledi.
Avusturya
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, anlaşmayı bölgesel istikrara "yapıcı" olarak nitelendirerek, bu anlaşmanın Filistin halkına yeniden inşa etme, yönetişimlerini reforme etme ve öz yönetimi sürdürme fırsatı tanıyacağına umut ettiğini ifade etti.
UNRWA
UNRWA Genel Komiseri Philippe Lazzarini, anlaşmanın Gazze halkına ve İsrailli tutsaklara bir soluklanma getireceğini belirterek, "bu savaşın yol açtığı muazzam acıya" yanıt vermek için hızlı ve engelsiz erişim çağrısında bulundu.
Dünya Gıda Programı
Dünya Gıda Programı, Gazze'de bir milyondan fazla kişiye yardım dağıtmaya hazır olduğunu ancak tüm sınır geçişlerinin açılmasına ve insani yardım ekiplerinin bölge genelinde özgür ve güvenli bir şekilde hareket edebilmesine ihtiyaç duyulduğunu bildirdi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk, bu haberden "büyük ölçüde rahatladığını" belirterek, “işlenen ağır ihlaller ve suistimaller için hesap verebilirlik ve adalet arayışının gerekliliğini” vurguladı.
UNICEF
UNICEF Genel Müdürü Catherine Russell, anlaşmanın "Gazze'deki çocuklar ve ailelerin yanı sıra bölgede tutulan İsrailli esirler için de çoktan gecikmiş olduğunu" söyledi. BM'nin Filistin'e yönelik üst düzey yardım yetkilisi Muhannad Hadi, BM'nin "bu anlaşmayı desteklemeye ve çok uzun süredir dayanılmaz, hayati tehlike oluşturan Filistinlilere insani yardımın kapsamını mümkün olan en iyi şekilde artırmaya hazır olduğunu" söyledi.
Uluslararası Göç Örgütü
Uluslararası Göç Örgütü, engelsiz insani erişim çağrısında bulundu ve savaş nedeniyle yerinden edilen Filistinlilere barınak, su, sanitasyon ve hijyen malzemeleri sağlamaya hazır olduğunu bildirdi.
Husiler’den Hamas’a tebrik
Yemen'in haber ajansına göre, Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdülselam, Hamas’ın “büyük fedakârlıklarının” ve İsmail Haniye ve Yahya Sinvar gibi liderlerinin öldürülmesine rağmen İsrail'e karşı kararlılıklarını sürdürmelerinin, İsrail hükümetini ateşkesi kabul etmeye zorladığını söyledi. Abdülselam, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın artık “sonuca” ulaştığını, ancak İsrail'in Filistin'i işgalinin bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit etmeye devam ettiğini de sözlerine ekledi.
