TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi İkinci Başkanı Prof. Dr. Figen Beyhan: Turizm Bakanlığı denetim raporları yok mu?

(ANKARA) - Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi İkinci Başkanı Prof. Dr. Figen Beyhan, 2015'te tadilat geçiren binaya "Turizm Bakanlığı, her sene yapılması gereken denetimleri yapmış olduğunu söylüyorsa buna dair olumlu raporların olması gerekli. Eğer o olumlu raporlar söz konusuysa örneğin yangın merdivenin yeterliliğine bakılmadı mı?" diye sordu.

Grand Kartal Otel'deki yangın faciasında, insanların yangın merdivenini kullanamaması, çatının yanış hızı, binanın önden 7 arkadan 12 katlı olması ve binanın yüksek tarafı olan arka tarafını yamaç nedeniyle ulaşılamaması gibi sıkıntılar tartışılıyor. Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi İkinci Başkanı Prof. Dr. Figen Beyhan, Grand Kartal Otel’deki yangın faciası hakkında tartışılan konuları ANKA Haber Ajansı’na değerlendirdi.

Yangın merdiveni görüntülerine ilişkin Beyhan, ''Mevcut yapıda iç alana merdiven yerleştirilmesi zor olduğu için dışarıdan yangın merdivenlerinin yapılmasına da izin veriliyor. Bu otel bunu içeriden yapmış olmayı tercih edebilir. Problem konumunun içeride veya dışarıda olması değil. Plan büyüklüğüne bakıldığında kaçış mesafeleri sınırı içerisinde mi buna bakılması gerekiyordu'' dedi.

Beyhan, çevrede bulunan bazı otellerin yangın merdiveninin dışarıda bulunduğu görüntülerine ilişkin şu değerlendirmede bulundu:

''Yangın merdiveninin konum itibariyle içeride veya dışarıda olmasının yeterli yetkinlikte yapıldığı takdirde bir sorun teşkil etmediğini söylüyorum. Keza yönetmelikte yüksek yapılarda iç konumlu yangın merdivenini zaten gerekli gösteriyor. Bu da yüksek bir yapı. Mevcut yapıda iç alana merdiven yerleştirilmesi zor olduğu için dışarıdan yangın merdivenlerinin yapılmasına da izin veriliyor. Bu otel bunu içeriden yapmış olmayı tercih edebilir. Bence onda sorun yok dışarıya da yapması gerekmiyor. Ancak içeride yaptığında merdivenin gerçekten yangın merdiveni olma niteliğini taşıyacak şekilde yapılması gerekiyordu. Bence problem konumunun içeride veya dışarıda olması değil. Konum şu bağlamda yine değerlendirilmek durumunda; plan büyüklüğüne bakıldığında kaçış mesafeleri sınırı içerisinde mi buna bakılması gerekiyordu. Bunların hepsi yangın merdiveninin yangın merdiveni olma niteliğini karşılayan parametreler.''

''Yamacın arka tarafında kalan 12 kattan otele erişim mümkün değil''

Yangındaki en büyük problemlerden birinin otelin konumu olduğunu belirten Beyhan, kaçış yollarının çözümlenmediğine dikkat çekti ve şöyle konuştu:

''Buradaki en büyük problemlerden biri otelin konumu itibariyle tepede ve bir taraftan zemin artı altı yedi kata denk geliyor. Bir tarafından da yamaca denk geldiği için altlarda da katlar mevcut. Yamaç tarafından da bakıldığında on iki gibi bir kata sahip. Önden 7 arkadan 12 kata sahip. 12 kat olduğu için aslında yönetmelik icabından baktığımızda yapı yüksekliği anlamında yüksek bina sınıfına da giren bir yapı. Tam yamaçta olduğu için yamacın arka tarafında kalan 12 kattan otele erişim mümkün değil. Bu erişimin mümkün olmamasının yanı sıra yamaç rüzgarlı bir yerde, rakım yüksek ve tamamen rüzgara açık kalan bir yerde. Yangın durumunda rüzgar da yangının büyümesine, harlanmasına katkı koyan bir durum. Yani bütün bir beşi bir yerde birleşmiş ve en riskli alan oluşmuş. Bizler yangın güvenliği tasarımı yaparken eğimli arazide yönetmeliğin öngördüğü itfaiyenin yaklaşım mesafesini sağlayamadığınız durumlarda ilave önlemlerle o cephede yangının oluşmaması için nasıl tasarımları yaparız diyerek kafa yorarız. Ancak kaçış yollarının bile doğru düzgün çözülmediği bu alanlarda sanıyorum buna da dikkat edilmemiş. Önemli cephe yangınlarından biri de bu otel de oluşmuş.''

''Çok yüksek katta olan tarafta insanların çoğunun çıkamadığı söyleniyor''

Beyhan, ''İtfaiye her cepheye ulaşamadı'' diyerek şu tesitlerde bulundu:

''Binaya belli bir mesafede yaklaşamayan itfaiyeciler ekipmanlarını kullanıp ne yangını söndürme ve soğutma işlemini ne de insanları kurtarma işlemine başlayamadılar. Çok yüksek katta olan tarafta insanların çoğunun çıkamadığı söyleniyor. Benim açımdan ona dair bir önlemin alınması çok elzemdi.

Burada bir cephe yangını olduğunu izlediğim videolardan fark ettim. Muhtemelen orada ahşap giydirme cephe yapılmış. Sanıyorum ahşap kaplama mekanik giydirme sistemiyle oraya uyarlanmış. Yalıtımın içeriden mi yoksa dışarıdan mı yapıldığını öğrenemedim. Yalıtım malzemelerinde de yangın açısından baktığımızda mineral esaslı malzemelerin seçilmesi gerekiyor. Petrol türevli yangın malzemelerinden ziyade. Duyduğum kadarıyla bu yapı 2015 yılında tadilat geçirmiş. Tadilatta çatı değiştirilmiş ve çatının da çok fena bir şekilde yandığını görüyoruz. Muhtemelen çatıdaki yalıtım malzemesi de acaba petrol türevi bir yapı malzemesiydi ve alevin çatıya ulaştıktan sonra kolaylıkla sirayet edebileceği bir detayla mı oraya konulmuştu diye geliyor aklıma.

''Turizm Bakanlığı, her sene yapılması gereken denetimleri yapmış olduğunu söylüyorsa buna dair olumlu raporların olması gerekli.''

Zaten ruhsat alınmış bir bina. Binadaki eksikliklerden söz edecek olursak 2015 yılında tadilat geçirmiş bir projede revizyona uğrarken bir binanın bu risk analizinin yapılamaması önemli eksikliklerden bir tanesi. Turizm Bakanlığı, her sene yapılması gereken denetimleri yapmış olduğunu söylüyorsa buna dair olumlu raporların olması gerekli. Eğer o olumlu raporlar söz konusuysa örneğin yangın merdivenin yeterliliğine bakılmadı mı? Yangın merdiveni varmış zaten. Konum olarak bina geometrisinin merkezinde bir yerde yer alıyormuş. Ama katlar boyunca giden yangın merdiveni ahşap strüktür ve ahşap kapıyla girilen yani nitelik olarak yangın merdiveni niteliğini yönetmeliğe göre taşımadığını söylenilen bir yapıdaymış. Eğer denetim yapıldıysa görülmesi gereken önemli problemlerden biri olmalıydı. Söylenene göre yangın merdiveninin depolama alanı gibi kullanımlarının söz konusu olduğunu işittim.

''Yapısal yangın güvenliği sağlamak can güvenliğine göre baktığımızda hiçte o kadar maliyet getiren bir durum değil''

2015 yılında tadilatı yapılan projenin acaba tadilat proje ve tadilatı ruhsatlandırma aşaması yok muydu? Koca çatı değiştirilmiş. Bununla ilgili de bir ruhsatlandırma süreci geçirmesi gerekmiyor muydu? O aralardaki süreçlerde risk analizinin dikkate değer bulunması ve buna dair çalışmaların yapılması gerekiyordu. Örneğin yangın merdiveni. Bunlar belirli hesaplarla yapılıyor. Yönetmelik vermiş. Belirli konumda, belirli sayıda, belirli kapasitede olması lazım. Merdivenleri çoğalttığınız zaman taban alanındaki kayıp metrekare ile ölçülüyor. Deniyor ki 'Oraya bir oda daha yerleştirilebilir'. Burası bir sinema salonuysa çıkışa vereceğiniz boşluğa iki koltuk yerleştirilebilir gibi bakılıyor. Ancak yapısal yangın güvenliği sağlamak can güvenliğine göre baktığımızda hiçte o kadar maliyet getiren bir durum değil.''