Yalçın Karatepe, yıl sonu enflasyon tahminini değerlendirdi: En gerçekçi enflasyon tahmininde kim bulunuyor diye baktığımızda hane halkı yani vatandaştır

Haber: Erva GÜN - Kamera: Dursun ALKAYA

(ÇANAKKALE) - CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, Merkez Bankası'nın Piyasa Katılımcıları Anketi'nde yıl sonu enflasyon beklentisinin yüzde 28,30 çıkmasına ilişkin, ''Piyasa katılımcılarının enflasyon beklentisi gerçekten onların enflasyondan ne beklediklerinden öte kamu otoritesinin, ekonomi politikası uygulayıcılarının beklentileriyle 'paralel bir tahminde bulundukları' ortaya çıkıyor. En gerçekçi enflasyon tahmininde kim bulunuyor diye baktığımızda hane halkı yani vatandaştır. Sokağa çıktığında para harcayan, fiyatların nasıl değiştiğini gören, bu değişimin fiyat artışının ne kadar sürede edeceği konusunda fikri olan hane halkıdır. Şimdiye kadar piyasa katılımcıları beklentilerinin çok gerçekleşmediğini, son birkaç yılda verilere baktığımızda net bir şekilde görüyoruz'' dedi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın dün açıkladığı 2025 yılı Şubat ayına ilişkin Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, katılımcıların yıl sonu tüketici enflasyon (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 27,05 iken bu anket döneminde yüzde 28,30 oldu.

CHP Hazine ve Maliye Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, piyasa katılımcılarının yıl sonu enflasyon tahminini yükseltmesinin geçen hafta Merkez Bankası'nın yıl sonu enflasyonunu yüzde 24 olarak revize etmesi ile bağlantılı olduğunu belirtti. Karatepe, piyasa katılımcılarının enflasyon tahminine ilişkin ANKA'ya şu değerlendirmeyi yaptı:

''Türkiye'de enflasyon tahmini anketleri farklı kesimler üzerinden yapılıyor. Hane halkına enflasyon tahminleri soruluyor, iş dünyasına enflasyonun ne kadar olacağını öngördüklerine ilişkin tahminleri veya beklentileri soruluyor. Benzer bir şekilde piyasa katılımcıları denen bir gruba da soruluyor. Bunlar ağırlıklı olarak finans sektöründe faaliyet gösteren kesimler. Yakın zamana kadar ağırlıklı olarak piyasa katılımcılarının beklentileri haberlere konu olurdu ama son zamanlarda özellikle enflasyonun yüksek seyretmesiyle birlikte hane halkı enflasyon beklentisi ve iş dünyasının enflasyon beklentisi de hem kamuoyuyla paylaşılıyor hem de bunların üzerine konuşuluyor.

''Fiyat artışının ne kadar süreceği konusunda fikri olan hane halkıdır''

Benim bir iktisatçı olarak gözlediğim şu; piyasa katılımcılarının enflasyon beklentisi gerçekten onların enflasyondan ne beklediklerinden öte kamu otoritesinin, ekonomi politikası uygulayıcılarının beklentileriyle 'paralel bir tahminde bulundukları' ortaya çıkıyor. Merkez Bankası diyelim ki yüzde 25 veya 26 civarında bir enflasyon bekliyorsa onlar da onun birkaç puan ona yakın bir enflasyon tahmininde bulunuyorlar. Dolayısıyla gerçekçi tahminin olmanın ötesinde biraz resmi verilere yakın sayılan enflasyon tahmininde bulunuyordu. En gerçekçi enflasyon tahmininde kim bulunuyor diye baktığımızda hane halkı yani vatandaştır. Sokağa çıktığında para harcayan, fiyatların nasıl değiştiğini gören, bu değişimin fiyat artışının ne kadar süreceği konusunda fikri olan hane halkıdır. Tahminlere baktığımızda en düşük tahminde bulunan piyasa katılımcıları, onun bir üstünde iş dünyası fiyatları belirleyen ve en üstünde hane halkı vardır. Şimdiye kadar piyasa katılımcıları beklentilerinin çok gerçekleşmediğini, son birkaç yılda verilere baktığımızda net bir şekilde görüyoruz.

''Merkez Bankası arttırdı piyasa katılımcıları da buna paralel olarak enflasyon tahminini yukarı yönlü revize etti''

Bir önceki ay piyasa katılımcılarının yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 27'nin biraz üstündeydi. Bu ay yapılan ankette piyasa katılımcılarının yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 28'in üzerinde çıkardıklarını görüyoruz. Ne oldu da yüzde 28'in üzerine çıktı? Merkez Bankası geçen hafta dedi ki, 'Biz enflasyon beklentimizi 2025 yıl sonu için yüzde 21'den yüzde 24'e arttırdık'. Merkez Bankası arttırdı piyasa katılımcıları da buna paralel olarak enflasyon tahminini yukarı yönlü revize etti. Dikkat ederseniz artış oranı Merkez Bankası'nın enflasyon tahminlerindeki gibi bir artış oranı değil. Şuna özen göstermişler gibi görünüyor: Merkez Bankası bir bant aralığında enflasyonu tahmin ediyor, bunun orta noktasını 24 olarak ifade ediyor ama üst tarafı 29 olabilir diyor. Piyasa katılımcılarının beklentileri de yüzde 29'a yaklaşmış olması, onu aşmıyor olması aslında piyasa katılımcılarının çok objektif bir tahminde bulunmalarının bir göstergesi değil genellikle ekonomi politikası uygulayıcılarının paralel tahminler oluşturulduğunu bize gösteriyor. Gerçekleşen rakam ortaya çıktığı zaman göreceğiz ki iş dünyası, hane halkı yani vatandaşlar enflasyona en yakın tahminde bulunan gruptur daha ziyade.''