Fahiş zam tartışmasında gıda sektörüne gözdağı ve ceza tehdidi; ''Ramazan Pidesine de YDO oranında zam yapalım''

Haber: Zülfikar DOĞAN

(ANKARA) - Ticaret Bakanlığının ev sahipliğinde gerçekleşen Gıda Komitesi toplantısında, gıda sektörü, TOBB, TESK ve Ticaret Borsaları temsilcileriyle, üç bakanın zam hesapları arasında büyük fark ortaya çıkınca iktidar ağır para cezası, depo baskınları, etiket ve stok denetimi silahını çekti.

Ticaret Bakanlığının ev sahipliğinde 1 Mart’ta başlayacak ramazan ayı öncesinde gıda fiyatlarında artışların ve yeni zamların önüne geçmek üzere düzenlenen toplantıda, enflasyon ve maliyetler konusunda sektör temsilcileriyle, iktidar temsilcileri uzlaşamadı. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın başkanlığında düzenlenen toplantıya, iktidar kanadından Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da katılırken, iş dünyası ve gıda alanındaki farklı sektörleri temsilen TOBB ve TESK Başkanları, Ankara, İstanbul ve İzmir Ticaret Borsası Başkanları, et, süt, beyaz et, yumurta, unlu mamuller, kuru gıda, sebze ve meyve halleri, toptan ve perakende gıda sektörü birlikleriyle derneklerinin başkan ve yöneticileri katıldı.

Devlet yılda bir kez zam yapacak siz de buna göre hareket edin

ANKA’nın toplantıya katılan sektör temsilcilerinden aldığı bilgilere göre, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in sektör temsilcilerine hitap ederken 2024 enflasyonu ve yüzde 43,93 olan Yeniden Değerleme Oranındaki (YDO) artışlara dikkati çekerek kamu tarafından yönetilen-yönlendirilen fiyatlarda temel girdilere yönelik artışların sınırlı tutulduğunu dile getirdi. Örnek olarak da akaryakıtta YDO’ya endeksli ÖTV artışının yüzde 6 olarak uygulandığını ifade ettiği öğrenildi. Elektrik ve doğalgaza zam yapılmadığını, faizlerde indirim sürecine geçildiğini, döviz kurlarının zam bahanesi olmaktan çıkarıldığını vurgulayan Şimşek, pek çok kalemdeki kamu fiyat artışının yılda bir kez olacağını, enflasyonla mücadelede herkesin fedakarlık etmesini beklediklerini vurguladı.

Zam yapmak için bahaneniz yok, sonucuna katlanırsınız

Aldıkları kararlarla başta gıda olmak üzere diğer sektörlerin de fahiş zam yapma bahanesinin kalmadığını öne süren Şimşek, gıda sektörünün de artık her ramazan ayı öncesi rutine dönüşen yüksek oranlı fiyat artışı alışkanlığını terk etmelerini istedi. Bakan Şimşek, aksi durumda yaptırımlara yönelmek zorunda kalacaklarını dile getirdi.

Gıda Komitesi toplantısına ev sahipliği yapan Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın ise 2024’te başlatılan yoğun denetim programlarını bu yıl daha da ileri boyuta taşıyacaklarını, planlı ve plansız teftişlerle depo, stok, perakende ve toptan satış fiyatı denetimlerini artıracaklarını dile getirdiği öğrenildi. 2024’te denetimler sonucunda 91,6 milyar liralık para cezası kestiklerini, bunu kamuoyuna da duyurduklarını kaydeden Bakan Bolat, 2025’te para cezalarının yüzde 43,93 oranındaki YDO düzeyinde artırıldığına dikkati çekerek sektörü uyardığı belirtildi.

Ticaret Bakanı Bolat’ın fahiş fiyat artışı tespit edildiğinde en ağır para cezalarını uygulamaktan taviz vermeyeceklerini, gıda fiyatlarının baştan sona, hallerden pazarlara, marketlere kadar yakın takibe alınacağını, caydırıcı para cezalarıyla kimseye müsamaha gösterilmeyeceğini söylediği öğrenildi.

TÜİK ile sektörün enflasyonu örtüşmüyor, arada uçurum var

Sektörü temsilen toplantıya katılan bir başkan ANKA’ya yaptığı değerlendirmede, bakanların sektörün zam gerekçesinin kalmadığını öne sürüp yaptırım ve ağır para cezalarını gündeme getirmelerinin adeta dolaylı tehdit olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Bizlerde kurumlar, dernekler, birlikler olarak yaptığımız hesapları masaya getirdik. TÜİK’in enflasyonuyla bizim hesaplarımız hiçbir şekilde uyuşmuyor. Aradaki uçurum çok büyük. Kira, nakliye, soğuk hava depoları, soğutuculu TIR’larla taşıma, işçilik giderlerindeki artışlar göz ardı ediliyor. Sakın bunları fiyatlara yansıtmayın deniyor. O durumda üretimi sürdürmemiz, işimizi ayakta tutmamız, alacaklılara, tedarikçilere ödeme yapmamız imkansız hale geliyor. Akaryakıtta ÖTV’yi düşük tuttular ama yine haftada iki-üç kez akaryakıta zam geliyor. Devletin köprü otoyol geçişlerine yaptığı zam malum. Kamyonlar, TIR’lar, şehir içi dağıtım ve nakliye araçları suyla mı çalışıyor? Bizim toplantıya sunduğumuz hiçbir şey dikkate alınmadı. Tek söyledikleri ramazanda hiçbir şeye zam yapmayacaksınız, yaparsanız ceza yersiniz, iflahınızı keseriz. Biz de bu ülkenin insanıyız. Çaremiz olsa niye gereksiz zam yapalım. Mübarek ramazan geliyor diye niye fırsatçılıkla suçlanıp zam yapalım. Geçen sene ramazan pidesi illere göre 15-17 liraydı. Madem öyle hükümetin her şeye YDO oranında yaptığı yüzde 44 zam gibi ramazan pidesine de YDO oranında zam yapılırsa 23-24 liradan aşağı olmaz. Dört kişilik bir ailenin iftarda ve sahurda sadece ramazan pidesine en az 150-200 lira harcamaya mecbur kalmasının sorumluları biz miyiz? Biz de enflasyondan, her gün artan girdi fiyatlarından, sattığımız mali bir hafta sonra aynı fiyattan yerine koyamamaktan mağduruz. Sayın Cumhurbaşkanı boykot edin diyor da bizde mi boykot edelim? Kapımıza kilit vurup gidelim mi?"

EKK Cevdet Yılmaz Başkanlığında toplanıyor, gündem ramazanda gıda fiyatları

Öte yandan, Ekonomik Koordinasyon Kurulu (EKK) 24 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Başkanlığında Konya’da toplanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile kurul üyesi diğer bakanların da katılacağı toplantıda ana gündem yine ramazan öncesi gıda fiyatlarındaki artışın önlenmesi olacak. Ayrıca dezenflasyon programı çerçevesinde atılacak yeni adımlar ve Konya Ovası Kalkınma Projesi (KOP) kapsamında yapılacak yeni tarımsal ve sanayi yatırımları ele alınacak. EKK daha önceki toplantısını 29 Aralık’ta Şanlıurfa’da GAP Bölge Kalkınma İdaresi ile gerçekleştirmişti. KOP Bölge Kalkınma İdaresi ev sahipliğindeki toplantıda da 2025-2028 Bölgesel Kalkınma Planı Strateji Belgesi çerçevesinde son durum değerlendirilecek. EKK toplantılarının gelecek ay Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi (DOKAP) değerlendirmesi için bölge kalkınma idaresinin bulunduğu Giresun’da, mart toplantısı ise Doğu Anadolu Kalkınma Projesi (DAP) bölge kalkınma idaresinin bulunduğu Erzurum’da yapılacak.