TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu… CHP’li Akay: “701 milyar liranın tahsilinden vazgeçmesek, emeklilerimize her bir bayramda 22 bin TL ödeme yapılabilirdi”

(TBMM) - TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda emekli bayram ikramiyesiyle ilgili düzenlemeyi de içeren kanun teklifinin görüşmelerinde konuşan CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, iktidarın vergi, muafiyet, istisna ve indirim yoluyla yaklaşık 700-900 milyar liralık bir rakamın tahsilinden vazgeçtiğini belirterek “701 milyara göre bir hesap yapsak, bu 701 milyardan bir tasarruf sağlamış olsak her bir emekliye 44 bin 171 TL ödeyebilirdik. Ramazan ve Kurban Bayramlarında yani her bir bayramda 22 bin TL ödeme yapılabilirdi” dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, emekli bayram ikramiyesinin 3 bin liradan 4 bin liraya yükseltilmesini de içeren Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin görüşmeleri devam ediyor. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, şunları söyledi:

"Şimdi, çıktığında, 2018 yılında bin TL olan bu ikramiye o zaman için anlamlı bir ikramiyeydi. Bayram ikramiyesi ilk çıktığı zaman asgari ücretin yüzde 62'sine tekabül ediyordu, şimdi yüzde 18'ine tekabül ediyor. Sırf buradan hesap yapıp gidecek olsak 13 bin 788 TL olması gerekirdi. Yine, 2019 yılında en düşük emekli aylığıyla ilgili uygulama hayata geçti. O zaman bu tutar, en düşük emekli aylığına tekabül ediyordu. Ona istinaden bakacak olsak 14 bin 469 TL olması gerekirdi fakat buraların çok çok gerisinde, çok çok altında bir tutar. Etki analizinde 28,4 milyarlık bir rakam var ama bizim hesaplamamıza göre 31,7 milyar civarında bir maliyet olacak. Bu gerçekten çok düşük bir rakam, rahatlıkla bunun çok çok daha üstünde rakamlar verilebilir.

"Tahsilinden vazgeçilen vergilerden tasarruf sağlamış olsak, her bir emekliye yılda 44 bin 171 TL ödeyebilirdik”

Nasıl verilebilir; tahsilinden vazgeçilen vergi, muafiyet, istisna ve indirim yoluyla vergi harcamaları dediğimiz tutar var, toplam 3 trilyon 5 milyar ama bunların arasında verimsiz muafiyet ve istisnalar var, indirimler var. Yaklaşık 700 ile 900 milyar liralık bir rakam olduğunu tahmin ediyoruz. Bunun 701 milyarı da tahsilatından vazgeçilen kurumlar vergisi, içinde de daha çok yap-işlet-devret projeleri ve KÖİ projeleri olan firmalar. Şimdi, sırf bu 701 milyara göre bir hesap yapsak, bu 701 milyardan bir tasarruf sağlamış olsak her bir emekliye 44 bin 171 TL ödeyebilirdik. Ramazan ve Kurban Bayramlarında yani her bir bayramda 22 bin TL ödeme yapılabilirdi.

Faiz gideri 2025 yılında 1 trilyon 950 milyar. Şimdi bundan yüzde 10 tasarruf sağlayabilsek yani bu faiz giderini yüzde 10 aşağıya çekmeyi başarabilsek, 12 bin 287 TL her bir emekliye para ödeme şansımız var. Yani bu faiz giderleriyle, bu borç, anapara, faiz sarmalıyla bu bütçe disiplinini sağlamak ve uzun soluklu bu ekonomiyi idare etmek mümkün değil.

"KDV iadesinden yüzde 25'lik bir tasarruf sağlayabilsek her bir emekliye 21.865 TL ödememiz söz konusu"

Başka bir örnek daha vereceğim; dâhilde alınan KDV uygulaması var. 2025 yılında 2 trilyon 884 milyar dâhilde alınacak KDV tutarı var. Bunun da yüzde 48,12'si KDV iadesine tabi. Burada yüzde 25'lik bir tasarruf sağlayabilsek 347 milyar civarında bir tutar yapar. Bununla da her bir emekliye 21 bin 865 TL ödememiz söz konusu olur.

Karayollarıyla ilgili düzenlemede otoyollardan kaçak geçişle ilgili, yabancı araç plakalarıyla ilgili, özellikle ödenemeyen, tahsil edilemeyen bir sürü tutarlar var burada. Bu otoyol projelerini yapan firmalar da KÖİ ve yap-işlet-devret modeliyle yapılan projelerin firmaları. Bunlar tahsil edilemiyor ama bunlara yapılan birtakım garanti ödemeleri var. 2018-2024 yılları arasında Sayıştay raporlarından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından ve Karayolları Genel Müdürlüğü paylaşımlarından hesapladığımız yaklaşık 3 milyon civarında bir kaçak geçiş olmuş ve bu kaçak geçiş ücretleriyle ilgili Hazine’den 1 milyar TL'lik bir para ödenmiş. Yani böyle bir şey mümkün değil, bu paranın süratle geri alınması lazım. Bu mukavelelere de kim imza attıysa bunlardan hesap sorulması gerekir."