Hamas: “İsrail mahkumları serbest bırakmadıkça, Gazze ateşkes görüşmeleri olmayacak”
(ANKARA) - Hamas, Gazze ateşkes anlaşmasında atılacak yeni adımlar konusunda İsrail'le yapılacak görüşmelerin Filistinli tutukluların serbest bırakılması şartına bağlı olduğunu söyledi.
İsrail, 23 Şubat Pazar günü yaptığı açıklamada, serbest bırakılan altı rehineye ve dört cenazeye karşılık 600'den fazla Filistinlinin serbest bırakılmasını ertelediğini belirterek, Hamas'ı “aşağılayıcı” teslim törenleri de dahil olmak üzere defalarca ihlalde bulunmakla suçladı.
Hamas’ın rehine teslim törenleri “aşağılayıcı” olarak yorumlandı
Hamas, geçen hafta altı İsrailli rehineyi serbest bırakmıştı. Önceki teslimlerin çoğunda olduğu gibi, beş rehine, Hamas’ın silahlı üyelerinin yanında sahneye çıkarılmış, ardından Kızıl Haç'a teslim edilerek, İsrail'e götürülmüştü.
Daha sonra Hamas, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya “kendilerinin de serbest bırakılması için çaba gösterilmesi konusunda yalvarıyor gibi görünen” iki rehinenin videosunu yayınladı. Rehinelerin ailelerini temsil eden bir forum, videoyu “mide bulandırıcı bir zalimlik gösterisi” olarak kınadı.
İsrail: “Hamas'ın tekrarlanan ihlalleri ışığında, mahkumların serbest bırakılmasının ertelenecek”
İsrail'in 10 rehine karşılığında, 620 Filistinli mahkûmu serbest bırakması planlanıyordu. Mahkumların 400'den fazlası, savaş sırasında İsrail güçleri tarafından gözaltına alınan Gazzelilerden oluşurken, 50'si İsrail hapishanelerinde ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı.
Netanyahu’nun, Güvenlik Konseyi toplantısı sonrasında, mahkumların serbest bırakılmalarının askıya alınmasını emretmesinin ardından mahkumların, Batı Şeria'da bulunan bir cezaevinden otobüslere bindikleri bildirildi. İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, “rehinelerimizi aşağılayan törenler ve rehinelerimizin propaganda amacıyla alaycı bir şekilde istismar edilmesi de dahil olmak üzere Hamas'ın tekrarlanan ihlalleri ışığında, mahkumların serbest bırakılmasının erteleneceği” belirtildi.
Hamas: “İsrail’in bu kararı, tüm anlaşmayı ciddi bir tehlike ile karşı karşıya bıraktı”
Hamas ise, İsrail'in kararını anlaşmanın “açık bir ihlali” olarak kınayarak, ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucuları, mahkumlar serbest bırakılmadan ateşkesin uzatılmasına ilişkin görüşmelerin yapılamayacağı konusunda uyardı.
Hamas Siyasi Büro Üyesi Basem Naim, dün Katar merkezli Al Jazeera kanalına verdiği röportajda, bu kararın tüm anlaşmayı “ciddi bir tehlike” ile karşı karşıya bıraktığını söyleyerek, ABD olmak üzere arabuluculara İsrail'e baskı yapmaları çağrısında bulundu. Naim, “Arabuluculara açık ve güçlü bir mesaj ilettik, 620 Filistinli serbest bırakılmazsa daha ileri adımları görüşmeye devam edemeyiz” dedi.
Naim, 27 Şubat Perşembe günü dört İsrailli rehinenin daha serbest bırakılması planının bu durumdan etkilenip etkilenmeyeceği sorusuna ise “tüm seçeneklerin masada olduğu” yanıtını verdi. Naim, “Bir sonraki adıma geçmeden önce, geçmiş adımın gerçekleşeceğinden emin olmalıyız” diye ekledi ve şunları söyledi:
“Netanyahu, anlaşmayı kasıtlı olarak sabote ettiğine dair güçlü mesajlar gönderiyor”
“Netanyahu açıkça anlaşmayı kasıtlı olarak sabote ettiğine dair güçlü mesajlar gönderiyor, savaşa geri dönmek için ortamı hazırlıyor. Bu nedenle, diğer dört organı alıp üzerinde anlaşmaya varılan sayıdaki Filistinliyi ve 620 Filistinliyi yine serbest bırakmayacağının garantisi nedir?”
Naim, Hamas'ın İsrail'in rehine teslim törenleriyle ilgili şikayetlerini görüştüğünü, ancak bunların aşağılayıcı olduğunu reddettiğini ve İsrailli yetkililerin serbest bırakılmadan önce Filistinli mahkumlara kötü muamele ettiğini iddia ettiğini söyledi.
Guterres: “Çatışmaların yeniden başlamasından kaçınılması gerek”
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres, ateşkesin “istikrarsız” olduğu ve ne pahasına olursa olsun çatışmaların yeniden başlamasından kaçınılması gerektiği uyarısında bulundu. Guterres, ayrıca Hamas’ı “kalan tüm rehineleri ‘onurlu’ bir şekilde serbest bırakılmaya" çağırdı.
Witkoff: “İkinci aşamaya başlamak için uygun zamana sahip olduğumuzu umuyoruz”
Beyaz Saray, İsrail'in mahkumların serbest bırakılmasını erteleme kararını destekleyerek, bunun Hamas'ın rehinelere yönelik “barbarca muamelesine” karşı “uygun bir yanıt” olduğunu söyledi. Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff, “birinci aşamanın uzatılması” amacıyla bu hafta bölgeye gideceğini söyledi.
Witkoff, ABD merkezli televizyon kanalı CNN'e verdiği demeçte “İkinci aşamaya başlamak, bunu tamamlamak ve daha fazla rehinenin serbest bırakılmasını sağlamak için uygun zamana sahip olduğumuzu umuyoruz” dedi.
Anlaşmanın ilk aşaması ve altı haftalık geçici ateşkes, 1 Mart Cumartesi günü sona erecek, ancak ikinci aşama ve savaşın sona erdirilmesine ilişkin dolaylı müzakereler henüz tam anlamıyla başlamadı.
