1965'te Köln Dom Katedrali'nde Kılınan Bayram Namazı: Birlik ve Hoşgörünün Simgesi
1960’lı yılların başında Türkiye’den Almanya’ya başlayan işçi göçü, yeni bir hayat arayışı içinde olan binlerce Türk vatandaşını beraberinde getirdi. Almanya’daki sanayi şehirlerine yerleşen işçiler, bir yandan zorlu çalışma koşullarıyla mücadele ederken, diğer yandan kendi kültürel ve dini değerlerini korumak için çeşitli çabalara giriştiler. Bu çabaların en dikkat çekici örneklerinden biri ise, 3 Şubat 1965 tarihinde Köln Dom Katedrali’nde kılınan bayram namazı oldu.
Ülkü Yıldız Cinet Bayram Namazı İçin Hazırlıklar
1965 yılında Almanya’da yaşayan Müslümanlar için bayram namazı, uzak diyarlarda manevi bir buluşma anlamına geliyordu. Köln’deki Müslüman topluluk, yaklaşan Ramazan Bayramı’nı topluca kutlayabilmek için bir araya geldi. Ancak bu ibadeti gerçekleştirmek için uygun bir mekân bulmak oldukça zordu. Köln Dom Katedrali'nin bu amaçla kullanılması fikri ortaya atıldığında, topluluk üyeleri biraz tereddüt etti. Ancak yapılan görüşmeler sonucunda, katedralin kullanılabileceği bilgisi gelince, hazırlıklar büyük bir hızla başladı.
İzin Alınması ve Hazırlık Süreci
Namazın katedralde kılınabilmesi için Vatikan’dan özel izin alınması gerekti. Köln’deki Türk topluluğunun önde gelen isimlerinden Yusuf Topçu ve İbrahim Toparslan, bu süreçte önemli bir rol oynadı. Katedral yönetimiyle yapılan görüşmeler ve dini mercilere yapılan başvurular sonucunda, Köln Dom Katedrali’nde bayram namazı kılınmasına nihayet izin verildi. Bu karar, Almanya’daki Müslüman topluluğunda büyük bir sevinçle karşılandı.
Namaz Öncesi Hazırlıklar
Namaz günü geldiğinde, Köln Dom Katedrali'nin içi büyük bir özenle düzenlendi. İslam inancına uygun olarak, katedralin içindeki heykel ve resimlerin üzerleri örtüldü. Cemaatin namaz kılacağı alanlar halılarla kaplandı. Yapılan duyurularda, namaza katılacak kişilerin seccade, gazete veya küçük halı getirmeleri istendi. Yoğun kar yağışına rağmen yaklaşık 600-700 Müslüman, Köln ve çevresinden katedrale akın etti.
Bayram Namazı ve Duygusal Anlar
Namaz öncesinde müezzin ezan okudu. Bu an, tarihi katedralin duvarlarında yankılanan ezan sesiyle bir ilk olarak kayıtlara geçti. Namazın kılınmasıyla birlikte cemaat, memleketlerinden binlerce kilometre uzakta olmanın hüznünü, birlik olmanın verdiği huzurla harmanladı. Farklı Müslüman topluluklardan gelen kişilerin oluşturduğu cemaat, bu namazı bir barış ve hoşgörü mesajı olarak gördü.
Toplumsal ve Kültürel Yansımalar
Köln Dom Katedrali’nde kılınan bu ilk bayram namazı, sadece Müslümanlar arasında değil, Alman toplumu ve basınında da büyük yankı uyandırdı. O dönemin Alman gazeteleri, Türk işçilerin dini vecibelerini katedralde yerine getirmelerini hoşgörü ve dayanışma örneği olarak duyurdu. Özellikle "Kölner Stadt-Anzeiger" gazetesi, bu tarihi olayı büyük bir saygıyla haberleştirdi. Namaz sonrasında Müslüman topluluğun, katedralin bakım ve onarımı için bağış yapması ise büyük takdir topladı.
Uzun Vadeli Etkiler ve Anlamı
Bu olay, Almanya’daki Müslüman topluluğun dini özgürlük arayışında önemli bir dönüm noktası oldu. Katedraldeki bayram namazı, farklı inanç gruplarının bir arada yaşayabilme kapasitesini gözler önüne serdi. Bu sayede Almanya’daki Müslüman toplulukların cami ve ibadet alanı ihtiyaçları daha görünür hale geldi. Takip eden yıllarda, Almanya genelinde Müslüman derneklerinin kurulması ve ibadet mekânlarının açılması sürecinde bu olayın manevi bir itici güç olduğu söylenebilir.
1965’te Köln Dom Katedrali’nde kılınan bayram namazı, Almanya’daki Türk işçi topluluğunun birlik ve dayanışma ruhunu yansıtan tarihi bir olay olarak hafızalara kazındı. O gün, Köln Dom'un görkemli yapısı altında bir araya gelen yüzlerce Müslüman, sadece dini bir ibadet gerçekleştirmekle kalmadı; aynı zamanda farklı kültürlerin bir arada, barış içinde yaşayabileceğinin somut bir örneğini sundu. Bugün hâlâ bu olay, göçmenlerin kültürel kimliklerini koruma mücadelesinin simgesi olarak hatırlanmaktadır.
