İstanbul’un çöpü toprağa, suya karışmıyor
(İSTANBUL) - İstanbul’un çöpü toprağa, suya karışmıyor; enerjiye dönüşüyor. İstanbul Enerji AŞ’ye ait Seymen Enerji Üretim Tesisi her gün 7 bin ton evsel atıktan ayda 22 bin megawatt elektrik üretiyor. Bu sayede hem 226 bin hanenin yıllık elektrik ihtiyacı karşılanabiliyor hem de küresel ısınmaya karşı etkili bir mücadele veriliyor.
16 milyon nüfuslu İstanbul’da her gün tonlarca gıda tüketiliyor. Tüketici gıdanın hikayesinin çöpe atıldığında bittiğini düşünse de aslında yolculuk o dakikadan sonra başlıyor. Hem de atıktan elektriğe uzanan bir yolculuk. 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Altyapı ve Enerji Grubu iştiraki İstanbul Enerji, Silivri’de 60 bin metrekarelik alanda Seymen Çöp Enerji Üretim Tesisi’ni hizmete aldı. Dev kompleksteki düzenli depolama sahasında her gün İstanbul’un Avrupa yakasından toplanan 7 bin ton evsel atık depolanıyor. Atıkların toplandığı bu sahada bir süre sonra bakteriyel yollarla metan gazı oluşuyor. Bu gaz önlem alınmaz ve gerekli şartlar oluşursa en ufak bir sürtünmeyle bile patlayabilir. Dolayısıyla tehlike arz ediyor. İstanbul Enerji’ye ait Seymen Enerji Üretim Tesisi de tam da bu tehlikeden fayda yaratıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) bir diğer İştirak Şirketi İSTAÇ’a ait Atık Bertaraf Tesisi’ne getirilen atıkların üzeri, örtü toprağı ile kaplanarak hava ile teması kesiliyor. Atıklar, mikroorganizmalar tarafından oksijensiz ortamda çürümeye başlıyor. Böylece ortaya biyogaz çıkıyor. Biyogaz içeriğinde yüzde 45 ile yüzde 55 arasında metan gazı bulunduruyor. Sıra gazın dışarı çıkarılmasına geliyor. Üstü toprak örtüsü ile kaplı alanlara yatay ve dikey kanallar açılıyor. Bu kanallara uygun ölçülerde delikli borular döşeniyor ve borulara basınç uygulanıyor. Bu sayede biyogaz enerji üretim tesisine taşınıyor ama, işlem bitmiyor. Gaz, içten yanmalı gaz motorlarında yakılarak öncelikle mekanik enerjiye, ardından alternatör aracılığıyla elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Elektrik enerjisi, şalt tesisi üzerinden şehir elektrik hattına aktarılıyor.
“Çöpten çıkan enerji evlere taşınıyor”
Konuyla ilgili yapılan açıklamaya göre, Seymen Enerji Üretim Tesisi’nin kapasitesi her geçen gün artıyor. Hizmete alındığı 2020 yılında 12 gaz motoru ile 17 megawat kurulu güçle enerji üretiliyordu. Depolanan evsel atık miktarına bağlı olarak tesisin kurulu gücü arttı. 2020 yılının sonu geldiğinde 25 megawat, Ekim 2021’de 37 megawat ve Mayıs 2024’de 44 megawata ulaştı. 2020-2024 tarihleri arasında toplam 1 milyon megawat enerji üretildi. Tesis ürettiği bu enerji kapasitesiyle 226 bin hanenin yıllık elektrik ihtiyacını karşılayabiliyor. Yani her hanede 4 kişi yaşadığı var sayılırsa İstanbul’un Bakırköy, Beşiktaş, Şişli ilçelerinde ikamet edenlerin elektriğinin 1 yıl boyunca gıda atığından üretilebildiği düşünülebilir. Tesis tam kapasiteye ulaştığında 90 megawat kurulu gücü ile dünyada tek noktada en büyük çöp gazından enerji üretim tesisi olacak. Bu kapasitede, yıllık yaklaşık 465 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayabilir.
“Yıllık 1,7 milyon ton karbondioksit salınımına eşdeğer metan gazı yok ediliyor”
Açıklamada çöplerin küresel ısınmayla ilişkisi de şöyle anlatıldı:
"Dünya her geçen yıl biraz daha ısınıyor. Bilim insanları bu durumu, iklim değişikliği ve çevresel bozulmanın etkileriyle açıklayarak 'iklim krizi' olarak özetliyorlar. Küresel ısınma, atmosferdeki sera gazlarının birikmesi sonucu meydana geliyor. Bu gazlar, güneşten gelen enerjinin dünya yüzeyine hapsolmasına ve dolayısıyla sıcaklıkların artmasına sebep oluyor. Ancak bu süreç sadece sıcaklıkların yükselmesiyle sınırlı değil; ekosistemin tahrip olması gibi bir dizi olumsuz sonucu da beraberinde getiriyor. Şimdi gelelim çöp ile küresel ısınma arasındaki ilişkiye. Çöplerin çürüyerek karbondioksit ve metan gibi sera gazlarını salması, çevresel etkilerin artmasına neden oluyor. Özellikle metan gazı, karbondioksite oranla çok daha güçlü bir sera etkisi oluşturuyor. Metan, atmosferde karbondioksitten yaklaşık 28 kat daha etkili bir ısınma faktörü taşıyor. Bu noktada, Seymen Enerji Üretim Tesisi metan gazının bertaraf edilmesi konusunda önemli rol oynuyor. Mevcut kapasitesiyle yıllık 1,7 milyon ton karbondioksit salınımına eşdeğer metan gazı yok ediliyor. Bu, yaklaşık 1,1 milyon aracın trafikte ürettiği emisyona denk geliyor. Yani bertaraf edilip elektriğe dönüşen her atık gelecekte temiz ve verimli bir dünya için önemli bir katkı sağlıyor."
