Suriye’deki Ceyşül İslam Örgütü eski Sözcüsü Nema, Fransa'da “savaş suçu işlemek"ten yargılanıyor
(ANKARA) - Suriye’deki radikal İslamcı Ceyşül İslam Örgütü'nün eski Sözcüsü Mecdi Nema, “Suriye'deki iç savaş sırasında savaş suçlarına iştirak etmek”ten bugün Fransa'da evrensel yargı ilkesi uyarınca bugün hakim karşısına çıkacak. Nema, tutuklandığı zaman verdiği ifadede “savaş suçlarını işlediği” iddia edilen dönemde Suriye’de olmadığını ileri sürerek, “Türkiye'ye geçtiğini ve burada grubun sözcüsü olarak çalıştığını” iddia etmişti.
Fransız yetkililer, 36 yaşında olan Mecdii Nema'yı, 2020 yılında güneydeki Marsilya kentinde, bir öğrenci değişim programıyla ülkeye seyahat ettikten sonra gözaltına aldı. Nema, devletlerin ciddi suçlarla itham edilen şüphelileri nerede işlendiklerine bakmaksızın yargılamasına olanak tanıyan evrensel yargı yetkisi ilkesi uyarınca tutuklandı. Daha çok İslam Alluş takma adıyla bilinen Nema, Ceyşül İslam adlı Suriyeli İslamcı isyancı grubun sözcülüğünü yaptığı 2013-2016 yılları arasında savaş suçlarına iştirak etmekle suçlanıyor.
Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi tarafından Nema’nın davasına ilişkin dün bir açıklama yapıldı. Açıklamada, davanın bugün Paris saatiyle 09.30’da Paris Ceza Mahkemesi tarafından Palais de Justice de Paris'te görüleceği belirtildi. Açıklamada, şöyle denildi:
“Ceyşül İslam örgütünün eski sözcüsü ve üst düzey yetkilisi Mecdi Nema, yaklaşık beş hafta boyunca Paris Ceza Mahkemesi önünde, ‘reşit olmayanların askere alınması savaş suçuna iştirak ve savaş suçu işlemek üzere kurulan bir gruba katılmak suçlarından’ yargılanacak. Duruşmalar, halka açık olacak.”
Doğu Guta'da Nema ve Ceyşül İslam tarafından işlendiği iddia edilen suçların mağdurlarının, FIDH ve federasyonun Fransız ve Suriyeli üye örgütleri, İnsan Hakları Ligi (Ligue des droits de l'Homme) ve Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi ile birlikte davaya sivil taraf olarak katılacağı bildirildi.
FIDH de Nema aleyhine suç duyurusunda bulunmuştu
Nema'nın tutuklanması, aralarında Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu'nun (FIDH) da bulunduğu hak örgütlerinin, 2019 yılında Fransa'da Ceyşül İslam üyeleri hakkında işledikleri iddia edilen suçlar nedeniyle suç duyurusunda bulunmasının ardından gerçekleşti. FIDH, Ceyşül İslam'ın hiyerarşisini araştırırken, Nema'nın Fransa'da olduğunu tespit etmiş ve Fransız makamlarını bilgilendirmişti.
FIDH'in ve 27 Mayıs'a kadar sürecek olan davadaki bazı sivil tarafların avukatı Marc Bailly, davanın “sadece rejim suçlarını içermeyen Suriye çatışmasının tüm karmaşıklığına ışık tutma fırsatı” olacağını söyledi.
Aralık ayında İslamcı radikal muhalif gruplar tarafından devrilmeden önce Beşar Esad’ın hükümetine karşı savaşan ana muhalif gruplardan biri olan Ceyşül İslam, kontrol ettiği bölgelerde, “sivilleri terörize etmekle” suçlandı. 2012 yılında Suriye silahlı kuvvetlerinde yüzbaşı rütbesindeyken, 2013 yılında Ceyşül İslam’a katılan Nema, o dönemde örgütte sadece “sınırlı bir rolü” olduğunu söyledi.
Nema, ilk olarak 2013 yılının sonlarında Doğu Guta'da aralarında önde gelen hak savunucusu Razan Zaitouneh'in de bulunduğu dört aktivistin zorla kaçırılmasında “suç ortaklığı yapmakla” suçlanmıştı. Ancak bu suçlamalar, o zamandan beri usul yönünden gerekçelerle düşürüldü. Ceyşül İslam, kaçırma olayına karışmakla suçlansa da bunu reddetti.
Nema: “2013’te Türkiye'ye geçtim, burada grubun sözcüsü olarak çalıştım”
Nema, savunmasında, “Mayıs 2013'te Doğu Guta'dan ayrıldığını ve Türkiye'ye geçtiğini, burada grubun sözcüsü olarak çalıştığını ve 2016'da gruptan ayrıldığını” söylemişti.
Suçlu bulunması halinde 20 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya olan Nema, özellikle çocukların ve gençlerin grup için savaşmak üzere toplanmasına yardımcı olmakla da suçlanıyor.
Suriye iç savaşında işlenen suçlar, ilk kez evrensel yargı yetkisi kapsamında yargılanıyor
Öte yandan, Suriye'deki iç savaşta işlenen suçlar, ilk kez evrensel yargı yetkisi kapsamında Fransa'da yargılanıyor. Fransa, 2010 yılından bu yana, tüm devletlerin suçluları yargılama yükümlülüğü olduğunu savunan evrensel yargı yetkisi ilkesi kapsamında davaları görebiliyor. Fransa Yüksek Mahkemesi, 2023 yılında bu ilkeyi onaylayarak, Nema hakkındaki soruşturmanın devam etmesine izin verdi.
Savaştaki eylemleri nedeniyle suçlanan Suriyelilerin, mayıs ayında görülen bir önceki davası, evrensel yargı yetkisi ilkesi kapsamında değil, Fransız vatandaşlarının mağdur olması nedeniyle görülmüştü. Paris'teki bir mahkeme, bu davada, 2013 yılında Suriye'de Fransız-Suriyeli bir baba ve oğlunun işkence görmesi ve kaybolmasındaki rolleri nedeniyle eski Esad hükümetiyle bağlantılı üç üst düzey Suriyeli güvenlik yetkilisi hakkında müebbet hapis cezası kararı vermişti. Bu kişiler gıyaben yargılanmışlardı.
Suriye'de, 2011 yılında hükümet karşıtı protestoların şiddet olaylarıyla bastırılmasıyla patlak veren çatışmalar, yarım milyondan fazla insanın ölümüne ve milyonlarca insanın da evlerinden olmasına neden olmuştu.
