Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Bozbey: “Sürdürülebilir su yönetimi politikalarını hayata geçiriyoruz”
(BURSA) - Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Büyükşehir, BUSKİ ve diğer şirketlerde toplam borcu 2 milyar 300 milyon TL civarında azalttıklarını belirterek, buna karşın borçlarının yüzde 75’i dış kaynaklı olan BUSKİ’de kurdaki yükselişe bağlı olarak artış yaşandığını açıkladı. Bozbey, “Sürdürülebilir su yönetimi politikalarını hayata geçiriyoruz” dedi.
Bursa Büyükşehir Belediyesi Ana Hizmet Binası’ndaki Mart Ayı Değerlendirme Toplantısı’na Başkan Bozbey’in yanı sıra CHP İl Başkanı Nihat Yeşiltaş, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Doç. Dr. Ergül Halisçelik, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcıları, daire başkanları ve çok sayıda basın mensubu katıldı.
Şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim anlayışıyla düzenli olarak kamuoyunu bilgilendirdiklerini hatırlatan Bozbey, son günlerde belediye başkanları üzerinden yürütülen sürecin demokrasiyi ve hukukun üstünlüğünü sorgulatır hale getirdiğini söyledi. Adaletin bir an önce tesis edilmesi gerektiğini belirten Başkan Bozbey, “Belediye başkanlarımızın işlerinin başına dönüp, hizmetle ilgili projelerini ortaya koymaları en büyük arzumuzdur” diye konuştu.
Su altyapısı güçlendiriliyor
BUSKİ’nin 2 bin 410 çalışanıyla 1 milyon 554 bin 380 aboneye hizmet verdiğini aktaran Başkan Bozbey, hizmet verilen bin abone başına 1,55 personel düştüğünü, Türkiye genelindeki ortalamanın ise 2,6 olduğunu belirtti. Son bir yılda 394 kilometre içme suyu hattının tamamlandığını anlatan Başkan Bozbey, şunları kaydetti:
“22 yeni depo inşa ederek toplamda 9 bin 125 metreküp su kapasitesini artırdık. İnegöl ve Çınarcık isale hatları ile Harmancık’ta prefabrik su deposu gibi önemli projeler de tamamlandı. Su altyapımızın güçlendirilmesi için yoğun çalışmalarımız devam ediyor. 113 kilometre kanalizasyon hattı ve 34 kilometre yağmur suyu hattı tamamlanarak altyapı güçlendirildi. Mustafakemalpaşa, İnegöl ve Gemlik’te yapılan çalışmalarla altyapı sorunlarına kalıcı çözümler üretmiş olduk. Osmangazi Demirtaş ve Mustafakemalpaşa'da iki yeni içme suyu arıtma tesisini hizmete aldık. Günlük 53 bin metreküp arıtma kapasitesine ulaştık. Keles Atıksu Arıtma Tesisi sayesinde günlük bin 850 metreküp kapasite ile çevresel kirlenmenin önüne geçildi.”
İklim değişikliği sebebiyle barajlarda bulunan su miktarının geçen yıla göre yarı yarıya azaldığını söyleyen Başkan Bozbey, kırsal mahallelere yaptıkları ziyaretlerde sıkça gölet talepleriyle karşılaştıklarını anlattı. Yeraltı su seviyesinin 250 metreye indiğini belirten Bozbey, gerekli tedbirleri almak için adımlar attıklarını dile getirdi.
İnegöl Dipsizgöl, Orhaneli Gümüşpınar, Gemlik Şükriye ve Keles Menteşe’de 4 yeni sulama göleti inşa edildiğini belirten Bozbey, 360 bin metreküp su depolama kapasitesi sağladıklarını açıkladı. Sekiz adet sulama tesisi ve ilaçlama havuzu oluşturduklarını aktaran Bozbey, şöyle devam etti:
“155 adet yeraltı su kuyumuz aktif durumda”
“Toplamda 155 adet yeraltı su kuyumuz aktif durumda. 25 tane su kuyusu ihale ettik. 15’ini devreye aldık. Kalanları tamamlama aşamasına geldik. Dere temizliklerine önem veriyoruz. Diğer taraftan da asfalt çalışmalarımız hızla sürüyor. BUSKİ’ye ait güneş enerji santrali, hidroelektrik santrali ve çamur yakma tesisinden yaklaşık 28 milyon kilovat enerji üretildi. BUSKİ’nin toplam 167 milyon kilovat olan enerji tüketiminin yüzde 16,67’sini bu şekilde karşıladık. Bu dönemin sonuna kadar hedefimiz, yapacağımız yatırımlarla birlikte bu oranı yüzde 30’lara çıkartmak. Özellikle barajların üzerinde güneş enerji sistemini gerçekleştirebilmek için çalışıyoruz. Dünyada örnekleri var. DSİ ile görüşmelerimiz var. İlk etapta göletler ve sulama barajlarıyla ilgili hazırlıklarımızı yapıyoruz.”
Çevreyi ve toplum sağlığını koruma sorumluluğuyla 2024 yılında 132 atıksu arıtma tesisi ve 109 terfi merkezi ile 147 milyon metreküpten fazla atıksuyu arıtarak alıcı ortamlara mevzuata uygun şekilde deşarj ettiklerini ifade eden Bozbey, 717 bin ton fazla aktif çamurun da yakılarak bertaraf edildiğini anlattı.
2024 yılı TÜİK verilerine göre Bursa'da yaşayan nüfusun yüzde 88,8’inin ileri biyolojik arıtma tesisleriyle doğrudan hizmet aldığını sözlerine ekleye Bozbey, şunları dile getirdi:
“Bursa’da günlük olarak 450 bin metreküp su ihtiyacı var”
“Bugün Bursa’da her 10 kişiden 9’unun atıksuyu, çevreyi koruyan modern yöntemlerle arıtılmaktadır. Bursamızın su ihtiyacı planlamaya göre yıllık bazda yüzde 85 oranında Doğancı ve Nilüfer barajlarından, yüzde 15 oranında ise Uludağ pınar kaynaklarından karşılanacak şekilde yapılmıştı. Ancak geldiğimiz durumda kentimizin su ihtiyacının yüzde 55’i barajlarımızdan, yüzde 15’i Uludağ’daki doğal pınar kaynaklarından, yüzde 30’u da 155 adet derin yeraltı kuyusundan karşılanmaktadır. Bursa’da günlük olarak 450 bin metreküp su ihtiyacı var. Bu oran yaz aylarında ise 550 bin metreküpe kadar çıkıyor. BUSKİ olarak Bursa il merkezinde yüzde 19,25’lik kayıp-kaçak oranımız var. Ancak İnegöl’de yüzde 55 civarında kayıp-kaçak oranı var. Bu yüzden içme suyu hatlarının tamamını yeniliyoruz.”
Suyun tüketimiyle ilgili okullarda önemli bir çalışma yaptıklarını belirten Bozbey, 2024 yılında 17 ilçede 46 binden fazla öğrenciye su tasarrufu eğitimleri verdiklerini ifade etti. Çınarcık Barajı’ndaki suyun da arıtılarak kente ulaştırılması yönünde önemli bir projeyi hayata geçirdiklerini anlatan Bozbey, şu bilgileri verdi:
“Kente önemli bir hizmeti yapmış oluyoruz”
“Geçen dönemin projesiydi. İhaleleri yapılmış. Yaklaşık 130 milyon avro artı KDV. Parça parça yapılan bir ihale. Bunu daha önce eleştiri konusu olarak gündeme getirmiştim. 2011’lerde başlayan bir proje bu. Yapılan tesis doğru ancak o yıllarda DSİ’nin yapması gerekiyordu. BUSKİ sonradan üstlenmiş ve yatırımı yapıyor. Keşke o yıllarda DSİ yatırımı yapıp sudan gelen gelirle bunun ödenmesini sağlasaydı. Proje o günkü şartlarda hesaplanarak 2060 yılına kadar içme suyu ihtiyacını karşılayacağı söylenmiş. Ancak bugün iklim değişikliğine bakıldığında bu sürenin daha da aşağı düşeceğine inanıyorum. Proje kapsamında 68 kilometrelik isale hattı, toplam 21 bin metreküp kapasiteli üç içme suyu deposu ve günde 300 bin metreküp kapasiteli modern bir içme suyu arıtma tesisi inşa ediliyor. Çınarcık isale hattını Dobruca İçmesuyu Arıtma Tesisi’ne bağlayacak olan üç kilometrelik bağlantıyı da yine öz kaynaklarımızla, 100 milyon TL yatırımla yapıyoruz. Bu hattı inşa ederek kente önemli bir hizmet yapmış oluyoruz.”
Toplam günlük 47 bin 200 metreküp kapasiteli altı farklı bölgede atıksu arıtma tesislerinin yapımının sürdüğünü söyleyen Bozbey, Büyükorhan ve Orhangazi tesislerinin açılış aşamasına geldiğini, Orhaneli ve Doğu AAT tesislerinin 2025’te, Uludağ AAT’nin ise 2026’da hizmete alınacağını, Karacabey tesislerinin ise Şubat 2025 itibarıyla işletmeye alındığını açıkladı. Toplam 11 yeni içme suyu deposunun inşa edildiğini aktaran Başkan Bozbey, İznik Kırıntı-Özekdere Sulama Göleti ile de 500 dekar alanın sulanabileceğini belirtti. Yeni sulama ve rehabilitasyon projelerinin de devam ettiğini belirten Bozbey, 2025 yılı için hedeflenen çalışmalara ilişkin de bilgi verdi.
“Nilüfer Çayı üzerinde elektronik sistem kurmayı planlıyoruz”
Başkan Bozbey, “Nilüfer Çayı’nın temiz akması ve Marmara Denizi’ndeki müsilaj etkisinin azaltılması amacıyla yürüttüğümüz çalışma kapsamında tespit edilen 155 yağmur suyu deşarj noktasından uygunsuz olanların körlenmesi işlemleri devam etmektedir. Bunları betonla kapattık. Önlem almak zorundayız. BUSKİ de maalesef yapmadığı projelerden dolayı kirli suların dereye akmasına sebep olmuş. Akademisyenler, Nilüfer Çayı’ndaki suyun dördüncü seviyeye geldiğini açıkladı. Bırakın bahçe sulamayı ellerinizi bile yıkamayın diyor. Ama maalesef meyve sebze sulanıyor. Şimdi bunlara müdahale ediyoruz. Bunları Bursalıların desteğiyle yapacağız. Nilüfer Çayı üzerinde elektronik bir sistem kurmayı planlıyoruz. Belli aralıklarla suyun kalitesi bizim sistemimizde gözükecek. Gelen sinyallere göre arkadaşlarımız giderek tespitlerini yapacak” ifadelerini kullandı.
“Büyükşehir Belediyeleri arasında 22’nci sıradayız”
Arıtma tesislerinde kapasite artırımı yapıldığını ve ilave tesislerin de yapılacağını belirten Başkan Bozbey, bu yatırımları karşılayacak sistemi oluşturmak zorunda olduklarını anlattı. Su faturaları ile ilgili de bilgi veren Bozbey, “30 Büyükşehir Belediyesi içerisinde değerlendirildiğinde 22. sıradayız. Bursa, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen kentlerden birisidir. Söz konusu yatırımları da yapma sorumluluğumuz var. Krediyle de yapsak bu kredileri ödeme zorunluluğumuz var. BUSKİ’nin kendi ayakları üzerinde bunları çevirebiliyor olması lazım. Su tüketimi konusunda tüm Bursalıların duyarlı olmasını istiyoruz. Arıtılmış suyun bahçelerde kullanılmaması gerekiyor. Meclisimizde bunları da değerlendireceğiz” dedi.
Su kaynaklarını korumak ve geleceğe güvenle taşımak için kararlı olduklarını vurgulayan Bozbey, sürdürülebilir su yönetimi politikalarını hayata geçirdiklerini ifade ederek, bu mücadelede herkese önemli görevler düştüğünü söyledi. BUSKİ’nin borçlarına ilişkin de bilgi veren Bozbey sözlerini, şöyle tamamladı:
“BUSKİ’nin borcu artıyor”
“Büyükşehir’in, BUSKİ’nin ve şirketlerin toplam borçları 29.5 milyar TL. Toplam borç üzerinden baktığımızda 2 milyar 300 milyon TL civarında borcu azalttık. Ancak BUSKİ’nin borcu artıyor. Nisan ayında 11 milyar 554 milyon TL olan borç Şubat ayında 16 milyar 464 milyon TL’ye yükseldi. Son yaşanan olumsuzluklardan dolayı kur 2 TL arttı. Her bir lira artışta BUSKİ’nin borcu 350 milyon TL civarında artıyor. 2 TL artınca 700 milyon TL BUSKİ’nin borcu yükseldi. Yüzde 75’i dövizli borç. Konsolide borçlara baktığımızda Nisan ayında 986 milyon dolardı, Şubat ayında 811 milyon dolara indirdik. Bunları tasarrufla iyi bir mali disiplin uygulayarak, verimliliği artırarak başardık. BUSKİ’nin iç borcu 1 milyardan 896 milyon TL’ye düşerken, dış borcu 8 milyar 156 milyondan 13 milyar 488 milyona yükseldi.”
