CHP’li Fethi Gürer: “Dondan sonra çiftçiyi kuraklık korkutuyor”
(ANKARA) – CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde’de çiftçilerle bir araya geldi. Çiftçilerin sorunlarını dinleyen Gürer, “Ülkemiz son yılların en kurak dönemini yaşıyor. Kuraklık ile ortaya çıkacak sorunlar beklenirken çiftçiyi bir de don vurdu” dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Niğde’nin Ulukışla ilçesine bağlı Hüsniye, Ovacık ve Eminlik köyünde çiftçilerle bir araya gelerek sorunlarını dinledi. Çiftçiler Gürer’e problemleri arasında sulama suyuna erişim, artan girdi maliyetleri ve yetersiz desteklerin yer aldığını söyledi. Gürer, “Yaşanan şiddetli dondan önce fide diken lahana üreticisi dondu. Ekimi geciktiren dondan kurtardı. Mayıs ortasına kadar ekim devam edecek. Don yaşayan üretici de tarla söküp yeniden ekime yetiştirmek için fide desteği bekliyor. Bu arada dondan önce ekim yapan ve tarlada ürünü donan lahana üreticilerine tespit için gelen görevliler donan ürüne rağmen bahçe ürünleri dışında sigorta yoksa destek verilmeyeceği söylemişler. Bu durumda çiftçi ‘böyle bir karar varsa biteriz’ diyor. Konuyu takip ediyoruz” dedi.
Gürer erken ekilen pancar ve lahana tarlaları don ile üretim olanağı kalmasa da mayıs ayı ortasına kadar yeniden ekim olanağı olduğu için acil hasar tespiti yapılarak üreticiye tohum, fide gübre desteği sağlanması için Bakanlığa çağrı yaptı. Ekili arpa tarlalarında kısmi sararmalar olsa da ürünün kendini kurtarması beklendiğini de belirtti.
“Ülkemiz son yılların en kurak dönemini yaşıyor”
Gürer, “Ülkemiz son yılların en kurak dönemini yaşıyor. Kuraklık ile ortaya çıkacak sorunlar beklenirken çiftçiyi bir de don vurdu. Kuraklık yer altı sularının da çekilmesine neden oluyor. Son yıllarda yer altı suları daha derine indi” dedi.
Gürer, ”Ülkemizde TMO verilerine göre; 2025 su yılı yağışları normali ve geçen yıl yağışlarının altında seyretmektedir. 1 Ekim-31 Mart 2025 kümülatif (6 aylık) dönemde ise 250,2 mm yağış gerçekleşirken, normali 374,3 mm (1991-2020) ve geçen yıl 405,9 mm’dir. Yağışlarda normaline göre yüzde 33, geçen yıl yağışlarına göre %38 azalma gerçekleşmiştir. Türkiye geneli su yılı yağışları son 65 yılın en düşük seviyesine inmiştir. Yağışlar; İç Anadolu’nun orta kesimleri, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güneyi, Osmaniye, Hatay, Hakkâri ve Van çevrelerinde normaline göre yüzde 60’ın üzerinde azalma, Düzce, Kastamonu, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon çevrelerinde ise yer yer %60’ın üzerinde artma gösterdiği yetkililerce saptandığı açıklandı” dedi. Gürer, don gibi kuraklığın da çiftçi için önemli sorun olduğunu ve Niğde ilinde yeraltı sularının daha derine çekildiğini de belirtti.
Gürer, "Niğde ilinde patates, lahana, pancar, domates gibi ürünler su ister. Niğde lahana üretiminde ülke ikincisi olan ihracat için erken ekim yapılan bölge. Suda sorun yaşarken bu kere tarlalarda fideler dondu. Turşuluk lahana üretimi için 15 Mayıs’a kadar fide dikimi süreci var. Dondan önce eken mağdur oldu. Dondan sonra ekime başlayan ise üretimden umutlu. Don ile donan tarlalar Tarsimde olsun olmasın saptanıp fide ve gübre desteği verilerek yeniden fide dikimi sağlanarak üretim kaybı önlenir. İkinci dikim girdi maliyetleri ikiye katlaması demektir. Bu nedenle derhal zararları karşılanmalıdır. Bunun yanında tarımsal sulamada giderek su varlığı oluşan çekilme bölgede sulu tarımı tehdit eder noktaya doğru gitmektedir” dedi.
Gürer, çiftçilerle yaptığı görüşmede don ile oluşan sorunlar yanında bölgede sulama suyunun giderek daha çok soruna dönüştüğünü anlattıklarına işaret etti. Üreticiler, "Yağışların az olmasından dolayı geçen yıldan itibaren yeraltı sularımızda azalma başladı. Geçen yılın sonunda boşa çıkan kuyularımız oldu. Bu yıl biraz yükselme olduysa da su kullanıldıkça tükeniyor. Eskiden 5-10 metreden su çıkardı, şimdi 150 metreye indi. Ancak bu taş üzerinde su yok. Şu anda dört kuyuyu birleştirerek bir tarlayı sulamaya çalışıyoruz" diye konuştular. Gürer, ”Kuraklık farklı bölgelerde de hissediliyor. Yağışlar yeterli olmaması sorunu giderek daha da derinleştirecek” dedi.
“Elektrik gideri, geliri karşılamıyor”
Gürer çiftçi, elektrik giderlerinin gelirle karşılanamadığını belirtti. Üreticiler, "Elektrik gideri, geliri karşılamıyor ama yapacak başka iş yok. Geçen yıl kornişon salatalık ektik, günlük işçilik masrafımız vardı. Ürün topladık, sattık, ama zarar ettik. Buna rağmen yapacak başka işimiz olmadığı için üretime devam ediyoruz” dedi.
“Zirai don büyük zarara yol açtı”
Gürer, bölgedeki don olaylarının çiftçiye büyük zarar verdiğini belirterek, özellikle bahçe ürünlerinde ciddi kayıplar yaşandığını ifade etti. Gürer, şunları kaydetti:
"Zirai don, bahçe ürünlerinde ve sert çekirdekli meyvelerde büyük zarara yol açtı. Ancak tarlada ekili ürünler nisan sonu ve mayıs ayında ekildiği için bu sezon kısmen kurtarıldı. Çiftçilerimiz doğru desteklendikleri takdirde üretime devam etmeye kararlı."
Üretici ise artan girdi maliyetlerine dikkat çekerek, desteklerin yetersiz olduğunu belirtti. Gürer, çiftçilerin üretimi sürdürme konusundaki kararlılığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
"Çiftçimiz üretmek istiyor. Traktörü olan, tarlası olan herkes üretimin içinde kalmayı hedefliyor. Ancak üreticinin ayakta kalabilmesi için yeterli destek sağlanmalı. Don erken ekilen tarla ürünlerine verdiği zarar da karşılanmalı. Lahana ve pancar gibi yeniden ekim olanağı olan tarla bitkileri için üreticiye acil destek verilmelidir.”
