CHP'li Gürer: “Çiftçi kredi borcu 886 milyarı lirayı geçti”
(ANKARA) - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin artan kredi borçları ve yetersiz desteklerle boğuştuğunu vurgulayarak tarım sektöründe yaşanan sorunları dile getirdi. Çiftçilerin borç batağında olduğunu söyleyen Gürer, "2020 yılına göre çiftçilerimizin bankalara olan kredi borcu tam 8 kat arttı. 2020 yılında 111 milyar 216 milyon lira kredi borcu olan çiftçilerimiz, bugün 886 milyar 627 milyon lira bankalara kredi borcu var. Borcu olmayan çiftçi yok" dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2020 yılına göre çiftçilerin bankalara olan borcunun 8 kat artarak 886 milyar 627 milyon liraya ulaştığını belirtti. "2020 yılına göre çiftçilerimizin bankalara olan kredi borcu tam 8 kat arttı. 2020 yılında 111 milyar 216 milyon lira kredi borcu olan çiftçilerimiz, bugün 886 milyar 627 milyon lira bankalara kredi borcu var. Borcu olmayan çiftçi yok. Çiftçi, kredi alarak çiftçiliği sürdürülebiliyor” dedi. Çiftçilerin tarımsal üretimi sürdürebilmek için krediye mahkûm hale geldiğine dikkati çeken Gürer, bu durumun tarımda sürdürülebilirliği tehlikeye attığını ifade etti.
"Çiftçilerimize verilen destekler yeterli değil"
Türkiye'de çiftçi sayısının Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) göre 2 milyon 300 bin civarında olduğunu belirten Gürer, "Çiftçiler üretimi sürdürmeye çalışıyorlar. Ancak çiftçilerimize verilen destekler yeterli değil. Tarım ve Orman Bakanı, geçen yılki desteklerin hesaplara yatırıldığını açıkladı. Tabii, o destekleri açıklarken 'geçen yıl' ifadesini kullanmadığından, sanki bu yılın desteği veriliyormuş gibi görülüyor. Oysa geçtiğimiz yıl milli gelirin 411 milyar lira tutan yüzde birlik kısmı çiftçiye verilmedi. 91 milyar liralık bir destek verildi. O destek de üretimin başında ya da sonunda değil, daha hububatın ki yeni veriliyor. Ağustos ayında hasat tamamlandı ama hububatla ilgili desteği çiftçi daha yeni alabildi" diye konuştu.
"Çiftçi borcunu ödeyemez duruma düştü"
Gürer, çiftçilere milli gelirin yüzde 1’i oranında destek verilmesi gerektiğini, ancak bunun yapılmadığını belirtterek, "Milli gelire göre bu yıl verilmesi gereken destek 615 milyar lira iken, verileceği vaat edilen 135 milyar lira. Kanuna uygun destek vermedikleri gibi mazotun, gübrenin, tohumun, ilacın, kiranın, işçiliğin, elektriğin artışını da engellemiyorlar. Böyle olduğu sürece çiftçilerin ürettiği ürünlerin maliyetlerinin artması devam edecek. Çiftçi borcunu ödeyemez duruma düştü. Kanun teklifi de verdim. En az banka borçları iki yıl borçlar ötelenip faizler silinmelidir" dedi.
"Üretim düşüşü olmaması için çiftçi refahının sağlanması gerekiyor"
Artan mazot, gübre, tohum, ilaç, kira, işçilik ve elektrik maliyetlerinin çiftçileri zorladığını vurgulayan Ömer Fethi Gürer, düşük alım fiyatlarının da üretimi baltaladığına dikkati çekerek, "Bir başka bir şey yapıyorlar; çiftçinin ürününün alım fiyatını düşük tutuyorlar. Geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre buğday için yüzde 12, arpa için yüzde 3 artış verdiler. Bu artışlar, enflasyon karşısında çiftçiyi korumadığı gibi, girdi maliyetlerindeki artışın da çok altında kaldı. Bu yıl da hububatta mayıs ayında Çukurova’da hasat başlayacak. Buğdayın fiyatları yine düşük olursa, çiftçi burada sorun yaşayacak. Geçtiğimiz yıl, yani 2024 yılında TÜİK verilerine göre hububatta 3 milyon 300 bin ton, buğdayda 1 milyon 200 bin ton üretim düşüşü yaşandı. Üretim düşüşü olmaması için çiftçi refahının sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde ithalat daha çok artacak. Türkiye, ortalama 20-22 milyon ton yıllık buğday üretirken yurt dışından da 10 milyona yakın buğday ithal ediyor. Bu ithal ettiği buğdayın bir kısmını da Dahilde İşlem Rejimi (DİR) kapsamında un ve makarna yaparak yurt dışına gönderse de Türkiye’nin buğdayda yeterliliği yüzde 97 olduğu için bir kısmı yurt içinde de tüketiliyor. Yani biz buğdayda da kendi kendimize yeterli değiliz, ithalatçı bir ülke olduk" ifadesini kullandı.
"Buğday çiftçisi geçen yıl kaybetti"
Türkiye’nin buğdayda dahi kendine yeterli olamadığını ve ithalatçı bir ülke haline geldiğini dile getiren Gürer, tarım politikalarının doğru bir şekilde planlanması gerektiğini söyleyerek, "Askıda buğday uygulaması ile Türkiye gündeminde buğday konuşulur hale geldi ama bu da açıkçası geçen yıl çiftçi gerçekten kaybetti. Çiftçinin hali perişan, çiftçi de verecek hal kalmadı. Buğday bağışı yapılsa miktar tohum olmaya yeterli değil doğrudan tüketilse buğdayı kavurga olarak tüketmenin dışında, un olmadan tüketmek olası değil. Ürün de çiftçiden tüccara geçmişken, özellikle de küçük çiftçide ürün kalmadığı noktada yapılması gereken, tarım kesiminin sorunlarına gerçekçi politikalarla çözüm üretmek olmalıdır" dedi.
