Dilekçe ve İnsan Haklarını İnceleme Karma Komisyonu...Kamu Başdenetçisi Akarca: "2024 yılındaki şikayet başvurularında yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığı ilk sırada"
(TBMM) - TBMM Dilekçe ve İnsan Haklarını İnceleme Karma Komisyonu’nda sunum yapan Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, 2024 yılında şikayet başvurularında yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığı'nın ilk sırada yer aldığını, en fazla başvurunun ise yüzde 22,93 ile adalet, milli savunma ve güvenlik konu başlığı altında yapıldığını açıkladı. Toplantıda, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2024 yılı raporunu ayrıntılı incelemek üzere alt komisyon oluşturuldu.
TBMM Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon, Dilekçe Komisyonu Başkanı AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık başkanlığında toplandı. Komisyonda, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2024 Yıllık Raporu sunumu yapıldı. Raporun ayrıntılı incelenmesi için 14 üyeli alt komisyon kuruldu.
Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, sunumunda 2024 yılında Kamu Denetçiliği Kurumu’na 14 bin 762 başvuru ulaştığını söyledi. 2023 yılından devreden bin 792 başvuru ile birlikte toplam 16 bin 504 adet başvurunun incelendiğine değinen Akarya, şunları söyledi:
“2024 yılında işleme alınarak bunlardan 15 bin 751 adedi yani yüzde 95,15'i kurumumuz tarafından sonuçlandırılmıştır. Söz konusu veriler karşısında kurumumuzun hızlı ve etkin bir şekilde faaliyet gösterdiği açık olup bu verimliliğin artması için çabalarımızın devam edeceğini belirtmek isterim. Bizim yasamız ve yönetmelik gereği altı ay içerisinde biz başvuruları bitirmek için çok çalışmaktayız. 2024 yılında yapılan şikayet başvuruları konu bazlı değerlendirildiğinde en fazla başvurunun yüzde 22,93 ile adalet, milli savunma ve güvenlik konu başlığı altında kurumumuza ulaştığı, kamu personel rejimi alanında ise yüzde 21,47, eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanında ise yüzde 8,45, mahalli idarelerde yürütülen hizmetler kapsamında ise yüzde 7,28, çalışma ve sosyal güvenlik alanları ise yüzde 7,4 ve ekonomi maliye vergi alanları ise yüzde 5,23 oranında başvuru yapıldığı görülmektedir.
KDK’ya yüzde 18,68 ile Adalet Bakanlığı şikayet edildi
Kurumumuza 2024 yılında ulaşan şikayet başvuruları şikayete konu idare kapsamında değerlendirildiğinde yüzde 18,68'lik oranla Adalet Bakanlığı'nın ilk sırada olduğu tespit edilmiştir. Sağlık Bakanlığı'nın konu edindiği başvuru oranı ise yüzde 6,35 ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 5,97, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun konu edildiği başvuru oranı ise yüzde 4,40 olduğu hesaplanmıştır. Kurumumuz tarafından 2024 yılında sonuçlandırılan 15 bin 751 başvurunun 4 bin 999 adedi kabul edilebilen nitelikte değerlendirilmiştir. Bu kapsamda kurumumuza 2024 yılında yapılan başvuruların kabul edilebilirlik oranı yüzde 31,74 olarak gerçekleşmiştir. Bu oranın kurumumuzu görev alanına girmeyen başvurular, idari makamlara başvuru yapılmadan doğrudan kurumumuza yapılan başvurular, başvurunun menfaatini etkilemeyen başvurular ve yargı organlarında sonuçlandırılmış ya da yargı organlarında görülmekte olan başvurulardan kaynaklandığı anlaşılmıştır. Diğer ülke ombudsmanlık kurumları ile kıyaslandığında, bu oranın ortalamanın üzerinde olduğunu görmek memnuniyet vericidir. Buna karşılık, bireyler nezdinde mevcut sorunların çözümünü sağlamak için kabul edilebilir nitelikteki başvuru sayısının artırılması gerektiği açıktır.”
“Biz burada halkın ücretsiz avukatlığı yapmaktayız” diyen Akarca, aynı zamanda idareye de iyi yönetim ilkelerini hayata geçirmesi konusunda yine ücretsiz hukuki danışmanlık yaptıklarını söyledi.
“2024 yılındaki başvuruların iki bin 498’i dostane çözümle sonuçlandı”
Akarca, KDK’nın asıl amacının vatandaşın yargı yoluna başvurmadan hak ettiği zamanda hakkına ulaşabilmesini sağlamak olduğuna dikkat çekerek “Bu kapsamda 2024 yılında kurumumuza ulaşan başvuruların bin 129 adedi gönderme kararı olmak üzere toplam iki bin 498 adedi dostane çözüm ile sonuçlanmıştır. Bununla birlikte kurumumuz yapmış olduğu inceleme ve araştırmaları sonucunda ilgili idarelere tavsiyelerde bulunmaktadır. 2024 yılında 525 başvuru hakkında kısmen tavsiye ve kısmen ret kararı, 913 başvuru hakkında ise tavsiye kararı verilmiştir. Söz konusu tavsiye kararlarına yönelik idarelerin cevapları değerlendirildiğinde 716 adet kararımızla ilgili idareden uyacakları belirtilmişken, 611 kararımıza ise ilgili idareye gerekçe belirtilmiştir. Bu durumda kurumumuzun tavsiye kararlarına uyma araları 2024 yılı sonu itibariyle yüzde 53,96 olarak gerçekleşmiştir” diye konuştu
“Dünyadaki örneklerinde olduğu gibi kurumumuz resen inceleme yetkisiyle donatılmalı”
Sunumunda KDK’nın ileriye dönük beklentilerine de değinen Akarca, uluslararası belgelerde ilerleme raporlarında Paris ilkelerinin dikkate alınması gerektiğini hatırlatarak “Bu kapsamda dünyadaki örneklerinde olduğu gibi kurulumuzun da resen inceleme yetkisiyle donatılması, davalara katılabilme imkanına sahip olması ve Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması yetkisine haciz kılınması en önde gelen beklentilerimiz arasındadır” dedi.
