TEPAV Direktörü Cangöz: "Bütçe performansı, ücretlinin gelir vergisindeki yüzde 90, vatandaşa kesilen idari para cezalarındaki yüzde 100 artışla ayakta tutuluyor"
(ANKARA) - Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Direktörü ve eski Hazine Kamu Finansmanı Genel Müdürü Coşkun Cangöz, ücretlilerden kesilen gelir vergisi tahsilatı ve vatandaştan kesilen para cezalarındaki olağanüstü artışların bütçe açığının daha yüksek çıkmasını önlediğini vurguladı.
Coşkun Cangöz, bir sosyal medya platformunda yayınlanan analizinde, bütçe gelirlerindeki büyümenin, bütçe harcamalarındaki artışın gerisinde kaldığına dikkat çekti. İki gelir kalemi sayesinde bu makasın daha fazla açılmadığını belirten Cangöz, çalışanların maaşlarından kesilen gelir vergisi ve para cezalarındaki artışa işaret etti.
Gelir vergisinden sağlanan tahsilatın, ocak ayında yüzde 92, şubatta yüzde 89 arttığını, iki aylık kümülatif artışın yüzde 90,8 olduğunu kaydeden Cangöz, ilk aydaki 325,4 milyar lira tutarındaki gelir vergisi tevkifatının, ağırlıkla çalışanların maaşlarından yapılan gelir vergisi kesintisinden oluştuğunu aktardı.
İdari para cezaları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100 artış gösterdi
Değerlendirmelerinde, gelir vergisi ve bütçe yükünün, ağırlıkla çalışanlar, ücretliler tarafından üstlenildiği tablonun şubatta da devam ettiğini vurgulayan Cangöz, vergi, yargı, idari işlemler için vatandaştan tahsil edilen para cezalarının ise yüzde 100 arttığına dikkat çekerek, şu görüşleri dile getirdi:
"Ücretlilerden kesilen gelir vergisinden sonra bütçe performansına katkı sağlayan ikinci unsur para cezaları. 2025’in ilk iki ayı itibarıyla 35,4 milyar TL’ye ulaşan para cezaları tahsilatının 2024’ün aynı dönemindeki 18,5 milyar liralık tahsilata göre yüzde 90,7 artış gösterdiği görülüyor. Şubat ayı itibarıyla yapılan 35,4 milyar TL’lik para cezası tahsilatının, 16,4 milyar TL’lik kısmını idari para cezaları, 17,9 milyar TL’lik kısmını ise vergi cezaları oluşturuyor.
Para cezalarının büyük kısmını oluşturan idari para cezalarının kapsamı oldukça geniş. Trafik cezalarından, çevre ve imar cezalarına, sağlık ve gıda güvenliği cezalarından tüketici ve ticaret ihlallerine kadar çok sayıda ve birbirinden oldukça farklı zorunlu ödemelerden bu başlık altında sınıflandırılıyor. Yılın ilk iki ayına ilişkin bütçe verileri, idari para cezalarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100 artış gösterdiğine işaret ediyor. Yılbaşında idari para cezalarının yüzde 43,93 olan yeniden değerleme oranı kadar artırıldığı dikkate alındığında yüzde 100'lük bu artış dikkat çekici. Ancak kamu maliyesi perspektifinden bakıldığında, yüzde 60 seviyesindeki dolaylı vergilerin bütçe gelirleri içindeki ağırlığı devam ederken, büyük ölçüde ücretlilerden tahsil edilen gelir vergisi stopajları ve normal şartlarda bir defalık olması beklenen para cezalarıyla bütçenin çarkı döndürülmeye çalışılıyormuş gibi görünüyor."
