TBMM Genel Kurulu... Aylin Yaman: "Temel hedefimiz engelli istihdamı olmalıdır, kotalar yetersizdir"
(TBMM) - TBMM Genel Kurulu'nda engellilerin yaşadıkları sorunların çözümüne ilişkin söz alan CHP Ankara Milletvekili Aylin Yaman, "Temel hedefimiz engelli istihdamı olmalıdır, kotalar yetersizdir. Engelli iş başvurularının sadece yüzde 20'si istihdamdadır. İşe yerleştirilen her 5 engelliye 1 kadın engelli istihdamı da başka bir sorundur. Üstelik engellilik kadın ağırlıklı bir durumdur" dedi. Yeni Yol Partisi Samsun Milletvekili Mehmet Karaman da "Çalışmak insanın onurudur. Devlet fırsat eşitliğini sağlamakla yükümlüdür. Sadece kadro açmak değil işe uygun pozisyonlar sağlamak da hem anayasal hem de vicdani bir sorumluluktur" ifadelerini kullandı.
TBMM Genel Kurulu'nda Yeni Yol Grubu ve İYİ Parti tarafından engellilerin sorunlarının araştırılması için önerge verildi. AKP ve MHP'li vekillerin çoğunluğunun Genel Kurul Salonu'nda bulunmaması nedeniyle Yeni Yol grubunun önerisinin gündeme alınması, muhalefetin oylarıyla kabul edildi. Söz alan vekiller; engelli istihdamı ve engelli aylıklarındaki düşüklüğe tepki göstererek, kanuni düzenleme ile arttırılması gerektiğini ifade etti.
"Atamalarının bir an evvel yapılarak çalışma hayatına başlamaları sağlanmalıdır"
Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ, şunları söyledi:
"TÜİK verilerine göre 10 milyonun üzerinde olan engelliler mutlak açlık ve yoksulluk sınırı altında bir yaşam sürdürmektedir. Milyonlarca engellinin bütçeden aldığı pay yüzde 2'nin altındadır ve bu bütçe artırılmalı ve eğitim, sağlık, sosyal hizmetler alanında insan onuruna yakışır yaşam koşullarıyla engelli ödenekleri ödenmelidir. Şu anda yapılan ödemeler yoksulluk sınırının onda 1'i düzeyine inmiştir. Kamuda kotaları hâlâ boş olan engelli kadrolarına atama yapılmazken 10 binlerce engelli vatandaşımız atama beklemektedir. Yaşayanların çok iyi bildiği bir husus da mesela, karma sınıflarda eğitim almaya çabalayan ailelerin engelli çocukları devletimizin ne kadar koruması altındadır?
Şu an kamu sektöründe 70 bin engelli çalışan vatandaşımız vardır. Atama bekleyenlerin atamalarının bir an evvel yapılarak çalışma hayatına başlamaları sağlanmalıdır. Çalışma hayatındaki engelli kamu personelinin özellikle idarecileri tarafından maruz kaldıkları mobbinge varan uygulamaların önüne geçilmelidir. Hükûmet hizmetli kadrosuna atama yapmaktan ivedilikle vazgeçerek bu kadroları memur, bilgisayar işletmeni, veri hazırlama ve vesaire kadrolara dönüştürerek atama yapmalı; şu an hizmetli kadrosunda görev yapan personel de eğitim durumlarına göre uygun kadrolara sınavsız olarak atanmalıdır."
"Evde bakım hizmeti eşit, sürekli olmak kaydıyla yaygınlaştırılmalıdır"
CHP Ankara Milletvekili Aylin Yaman da şunları söyledi:
"Ülkemizde sayısı 10 milyonu geçen engelliler maalesef yaşamlarını açlık ve yoksulluk sınırı altında sürüdüyor. Aile Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi içinde engelliler için ayrılan bütçe, merkezi bütçenin yüzde 1'i bile değildir. Bu durum iktidarın daha baştan konuya bakışını gösteriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan Sosyal Yardımlaşma Vakfına devredilerek vakıf üzerinden adeta bir lütuf düzeninde sunulan engelli aylıkları kabul edilebilir değildir. Yüzde 70 ve üzeri engelliler için bu değer sadece 5 bin 584 liradır. Temel hedefimiz engelli istihdamı olmalıdır. Kotalar yetersizdir. Engelli iş başvurularının sadece yüzde 20'si istihdamdadır. İşe yerleştirilen her 5 engelliye 1 kadın engelli istihdamı da başka bir sorundur. Üstelik engellilik kadın ağırlıklı bir durumdur. Engelli vatandaşlarımız için evde bakım hizmet sunumu özellikle yüzde 70 ve üzeri için ülkenin her yerinde eşit, sürekli olmak kaydıyla yaygınlaştırılmalıdır."
"Özel eğitim öğretmenlerinin de ataması yapılmalıdır"
Yeni Yol Partisi Samsun Milletvekili Mehmet Karaman şunları kaydetti:
"Türkiye'de 10 milyona yakın engelli vatandaşımız anayasanın 10. ve 61. maddelerinde güvence altına alınan eşitlik ve sosyal devlet ilkelerine rağmen istihdam, eğitim ve erişilebilirlik gibi konularda ciddi mağduriyetler yaşamaktadır. İstihdamda engelliler için ayrılan kontenjanlar çoğu zaman şeklen doldurulmakta, engellilerimiz aktif iş gücüne dahil edilmemektedirler. Oysa çalışmak insanın onurudur. Devlet fırsat eşitliğini sağlamakla yükümlüdür. Sadece kadro açmak değil işe uygun pozisyonlar sağlamak da hem anayasal hem de vicdani bir sorumluluktur. Bunun sağlanması için istihdam oranlarının kamuda yüzde 4'e, özelde ise yüzde 3 düzeyine çıkartılması gerekmektedir. Eğitimde ise engelli bireylerin farklı ihtiyaçları dikkate alınmadan tek kalıba sıkıştırılmaları, fırsat eşitliğini ihlal etmektedir. Özel eğitim öğretmenlerinin de ataması yapılmalıdır."
"Evde bakım aylığının en az asgari ücret kadar olması gerekiyor"
CHP Balıkesir Milletvekili Serkan Sarı şunları söyledi:
"Bugün engellilerimizin engel oranına göre maaş yardımı yapılıyor. Yüzde 70'in altında engeli olan vatandaşlarımıza ödenen destek 3 bin 723 lira, yüzde 70'in üzerinde engeli olan vatandaşlarımıza verilen destek ise 5 bin 584 lira. Bu rakamlar hangi sorunu çözer? 3 bin lira ile bir engelli vatandaş hangi ihtiyacını karşılayabilir? Engelli vatandaşlarımızı ekonomik olarak çaresiz ve imkansız bırakıyorsunuz. Bunu görmeniz lazım. Evde bakım aylığı alan aile ferdi herhangibir işyerinde çalışamıyor, ailesine bakabilmek için bugün işini gücünü bırakmış çabalarken aldığı ücret 10 bin lira. Asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu bir ülkede bu ücrete mahkum edilen aile ferdinin çocuğuna bakması da mümkün değil, kendi ihtiyaçlarını karşılaması da. Evde bakım aylığının en az asgari ücret kadar olması gerekiyor. Bakım yapan aile ferdinin sigortası devlet tarafından karşılanmak zorunda."
Önerinin kabul edilmesinin ardından söz alan Selçuk Özdağ, "Bu grup önerisinde bir yandan engellilerin problemlerini araştırmak ve aynı zamanda da bir engelliler bakanlığı kurarak beş bakanlıkla muhatap olan engellileri tek bir bakanlık üzerine bina etmek üzerine, inşa etmek üzerine bir grup önerisi vermiştik. Parlamentoda bulunan, oylamaya katılan tüm milletvekillerine teşekkür ediyorum ve grup önerimiz kabul edildiği için de herkese hassasiyetinden dolayı teşekkür ediyorum" dedi.
İYİ Parti'nin önergesinin oylamasında karar yeter sayısının üç kez bulunamaması üzerine Genel Kurul kapandı. Genel Kurul yarın saat 14.00'da çalışmalarına devam edecek.
