'Banka Kredileri Eğilim Anketi' yayınlandı: 2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa bıraktı
(ANKARA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılının birinci çeyreğine ilişkin 'Banka Kredileri Eğilim Anketi'ni yayınladı. Ankette, kredi talebine ilişkin ''2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa, taşıt kredi talebindeki artış ise yerini tekrar azalışa bırakmıştır” denildi. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisinin konut ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak devam edeceği kaydedilen anketin ''Diğer bireysel kredi talebinde görülen artış güçlenerek devam etmiştir'' ifadeleri yer aldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü ile Anketler ve Endeksler Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve 2025 yılının birinci çeyreğine ilişkin 'Banka Kredileri Eğilim Anketi'ni açıkladı. Ankette, 10-21 Mart 2025 tarihleri arasında kredi talepleri, kredi koşul ve kurallar ile fonlama koşulları ile ilgili değerlendirmelere yer verildi.
Anketin yönetici özetinde anket sonuçlarının incelemesine göre, ''2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir miktar gevşeme başladığı görülmüştür. Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme kredilerinde gevşeme başladığı görülmektedir. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşeme olacağı yönündedir. 2025 yılının ilk çeyreğinde konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda gevşemenin zayıflayarak devam ettiği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda ise gevşeme başladığı görülmüştür'' değerlendirmesi yer aldı.
“2025 yılının ikinci çeyreğinde bankaların beklentisi konut ve diğer bireysel kredi türlerinde talepteki artışın güçlenerek devam edeceği yönünde”
Ankette, kredilere uygulanan standartlar açısından '2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir miktar gevşeme başladığı' belirtilirken, ''Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme kredilerinde gevşeme başladığı görülmektedir. Para ve tahvil piyasasına erişim olanağı standartları gevşetici yönde etkileyen en önemli faktör olurken, bankanın likidite pozisyonu standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşeme olacağı yönündedir'' ifadelerine yer verildi.
Anketin kredi taleplerine ilişkin bölümünde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artışın 2025 yılının ilk çeyreğinde bir miktar güçlenerek devam ettiği kaydedildi. Alt kırılmalarda tüm işletme kredi türlerine olan talepte artış gözlendiği belirtilen ankette, şu değerlendirmeye yer verildi:
''Satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olurken, sabit yatırıma ilişkin finansman ihtiyacı talebi azaltıcı yönde etkileyen en önemli faktör olmuştur. 2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa, taşıt kredi talebindeki artış ise yerini tekrar azalışa bırakmıştır. Diğer bireysel kredi talebinde görülen artış güçlenerek devam etmiştir.''
Kredi talebinde, 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisinin konut ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak devam edeceği değerlendirildi.
2025 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam etmesi bekleniyor
Kredi koşul ve kurallarında, ''Ortalama krediler üzerindeki kâr marjında bir süredir görülen artışın yerini azalışa bıraktığı, daha riskli krediler üzerindeki kâr marjındaki artış seyrinin ise devam ettiği gözlenmiştir. Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar incelendiğinde, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kâr marjlarında konut kredilerinde görülen azalış ile diğer bireysel kredilerde görülen artış bu çeyrekte de devam etmiş, taşıt kredilerinde ise söz konusu kâr marjları temelde aynı kalmıştır'' denildi.
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimine ilişkin incelemede, ''2025 yılının ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam ettiği görülmüştür. Yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve kuralların, yurt dışı fonlama koşullarına olan gevşetici etkisi zayıflayarak devam etmiştir. 2025 yılının ikinci çeyreği için, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam edeceği beklenmektedir'' değerlendirmesi yer aldı.
