TBMM Anayasa ve Adalet Komisyonu 5 HSK üyesini seçecek... İdris Şahin: Adayları adeta görücü usulüyle seçmemiz bekleniyor
(TBMM) - TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu, boş bulunan 5 Hakimler Savcılar Kurulu (HSK) üyeliği için TBMM Genel Kurulu’na sunulacak 15 adayı belirlemek üzere bugün toplandı. Komisyonda Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin aday seçim usulüne tepki göstererek, "Seçim süreci tarafsızlık, liyakat esasına uygun bir biçimde şeffaflık içerisinde yürütülmemektedir. Üzülerek söylüyorum ki adayları adeta görücü usulüyle seçmemiz bekleniyor" dedi. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir de "Gerçekten yargıda tarafsızlığı sağlayacaksak HSK’nın ortak akılla, kapsayıcılıkla ulaşabileceğimizi görmek zorundayız. Burada yapacağımız işlem son derece önemli" ifadesini kullandı.
TBMM Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon, HSK’da boş bulunan 5 üyelik için seçilecek adayları belirlemek üzere AK Parti Tokat Milletvekili Yusuf Beyazıt Başkanlığı’nda bugün toplandı. Kurul üyeliği için başvuran 101 aday adayı arasından 15 adayı belirlemek üzere seçim yapılacak.
Aday adaylarının başvuru şartlarını taşıyıp taşımadıklarına ilişkin oluşturulan alt komisyon, 29 Nisan'da raporunu sundu ve 101 aday adayının başvuru için gerekli şartları taşıdığını Komisyon Başkanı'na iletti.
Bugün yapılacak seçimde 15 adayın belirlenmesi için birinci oylamada Karma Komisyon üye sayısının üçte ikisi, yani 36 üyenin oyu aranacak. Eğer yeterli oy sayısına ulaşılamazsa ikinci oylamada beşte üç, yani 33 üye aranacak. İkinci oylamada da yeterli oy bulunamazsa en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulü uygulanacak.
TBMM tarafından seçilecek 5 üyenin 3’ü Yargıtay üyeleri arasından, 1 üye Danıştay üyeleri arasından, 1 üye ise hukuk alanında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından belirlenecek. Aday belirleme esnasında blok liste şeklinde seçim yapılmasına itiraz eden CHP milletvekilleri her bir adayın ayrı ayrı oylanması için önerge verdi. Önerge iktidar milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
"Arzu edilen, nitelikte uzlaşmaktır"
Önergeye ilişkin konuşan CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, şunları söyledi:
"Anayasa değişikliği sırasında bu maddeyle ilgili dedik ki, 'Kura usulünü hiç koymayalım.' Anayasa'da uzlaşmadır, dolayısıyla beşte üçü bulsun komisyon. Bulamazsa bunu kuraya götürerek bitirmek aranan uzlaşı konusundaki azami hassasiyete birazcık gölge düşürebilir. Demokratik ülkelerin, hukukun üstünlüğünün en önemli göstergesi yargı bağımsızlığıdır. Yargı camiasının güvence altına alınabilmesi için HSK'nın güvence altında olması lazım. Burada arzu edilen, nitelikte anlaşmak. 5 üyeye biz 15 aday seçip göndereceğiz. 15 adayın her birinin ayrı ayrı oylanması gerekir."
"Her bir üyelik için tekil oylama yapılması hukuk ilkeleri bakımından önemli bir adım olacak"
DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Mithat Sancar da DEM Parti olarak CHP'nin önergesine katıldıklarını söyledi. Kuvvetler ayrılığının bir anlam ifade edebilmesi için yargının tarafsız ve bağımsız bir çizgide olması gerektiğini belirten Sancar, şöyle konuştu:
“HSK, herhangi bir kurul değil, bunu biliyoruz. Kuvvetler ayrılığının anlam ifade edebilmesi için yargı erkinin bağımsız ve tarafsız olması gerekir. Yargıya güven, hukuk ilkelerine inanç gerçekleşmezse kuvvetler ayrılığı ilkesi de pratikte bir anlam ifade etmez. Kuvvetler ayrılığı tiranlığa karşı geliştirilmiş bir güvencedir. Bu güvence için yargının tarafsız ve bağımsız olması gerekir. Seçim usulünü tartışırken sadece 159. maddeye bakmak da yetmez. Ayrıca Anayasa niteliklerini belirleyen 2. maddeye, yargının niteliklerini belirleyen 138. maddeye de bakmak lazım. Anayasa’yı yorumlayarak uygun bir yöntem belirleme görevimiz var. Hukuksal güveni sağlayacak en doğru yöntem, HSK’nın çoğulcu bir yapıya kavuşmasını sağlayacak yöntemdir. HSK’daki çoğulculuk bir denge ve güven zeminidir. Eğer bu gerçekleşmezse şu anda yaşadığımız durumun daha da olumsuz bir halde devam etmesi söz konusudur. Yargıya güven, belki de tarihimizin en alt noktalarında. Çoğulcuğu teşvik eden, demokratik meşruiyeti güçlendiren bir yöntemde karar kılmamız çok önemli. Her bir üyelik için tekil oylama yapılması bu ilkeler bakımından bir katkı, önemli bir adım olacak. Aksi takdirde TBMM’nin seçiminin en azından çoğulculuğa katkı sunacak bir şekilde yürütülmesi de yürütmenin yargı üzerindeki etkisiyle ilgili tartışmaları daha sağlıklı bir zemine taşıyacaktır. Her bir üyelik için tekil seçim yapılması önemlidir."
2017'de verilen anayasa taslağını hatırlatan CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, anayasa değişikliğinin ardından yapılan iki seçime katılmadıkları için bir içtihat oluşmadığına dikkat çekerek, “Yüksek mahkeme kararlarına, Anayasa Mahkemesi kararlarına, AİHM kararlarına uymamakta direnen ve Anayasa maddelerini çiğnemeyi günlük alışkanlık haline getirmiş bir siyasi iktidar ve anlayışla karşı karşıyayız. Yargının tarafsız olmasının yargıçların gerçekten tarafsız ve bağımsız olmasıyla ilişkilidir. Gerçekten yargıda tarafsızlığı sağlayacaksak HSK’nın ortak akılla, kapsayıcılıkla ulaşabileceğimizi görmek zorundayız. Burada yapacağımız işlem son derece önemli" dedi.
"Adayları adeta görücü usulüyle seçmemiz bekleniyor"
Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili İdris Şahin, aday seçme usulünün adaylara dair bilgi edinmeyi zorlaştırdığına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bu kurumun yapısı, işleyişi ve özellikle oluşumunda gözetilmesi gereken kriterler, sadece hukuki bir tartışma konusu değil, aynı zamanda anayasal devletin varlık gerekçesiyle doğrudan ilişkilidir. Yargının bağımsızlığı sadece hakimlerin bireysel karar özgürlükleriyle değil, bu kararları verecek olan hakimlerin nasıl seçildikleriyle, hangi kurumsal yapı içerisinde faaliyet gösterdiğiyle doğrudan bağlantılıdır. Seçim süreci tarafsızlık, liyakat esasına uygun bir biçimde şeffaflık içerisinde yürütülmemektedir. Üzülerek söylüyorum ki adayları adeta görücü usulüyle seçmemiz bekleniyor."
Milletvekillerinin konuşmalarının ardından TBMM Genel Kurulu'na gönderilmek üzere belirlenecek 15 adayın seçimi için oy verme işlemine başlandı.
