Ticaret savaşları... Trump, yeni gümrük tarifeleri düzenlemeleri olacağını belirtirken; Xi Jinping, tarifelere karşı Güneydoğu Asya turuna çıktı
(ANKARA) - ABD Başkanı Donald Trump, otomotiv endüstrisine uyguladığı tarifelere muafiyet getirme olasılığını dile getirirken, yarı iletkenler ve ilaç ürünlerine yönelik yeni gümrük tarifeleri uygulama planları olduğunu belirtti. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, bu hafta ABD tarifelerine karşı önlem almak için Güneydoğu Asya turuna çıktı. Trump, bu gezinin ABD’ye "zarar vermek" amacıyla yapıldığını ima etti.
Donald Trump yönetimi, son ticaret duyurularında, özellikle çip üretim ekipmanları ve ilaç bileşenleri gibi ilgili ürünlerin ithalatının ulusal güvenlik üzerindeki etkilerine ilişkin soruşturmalar başlattı. Bu soruşturmalar, Trump’ın hafta sonu yaptığı ve yarı iletkenlere yönelik yeni tarifelerin detaylarını birkaç gün içinde duyuracağını belirttiği açıklamaların ardından başlatıldı.
Trump yönetimi, 2 Nisan’da duyurduğu ''karşılıklılık'' esasına dayalı tarifelerden çipleri ve diğer yüksek teknoloji ürünlerini muaf tutmuştu. Bu soruşturmalar, ABD’nin Ticaret Genişleme Yasası’nın 232’inci Bölümü kapsamında başlattığı en son ticaret odaklı incelemeler arasında yer alıyor. Trump yönetimi, bu maddeyi daha önce bakır, kereste, çelik ve alüminyum ithalatlarını incelemek için de kullanmıştı.
ABD, Asya'dan yarı iletken ithalatına bağımlı
Yarı iletkenler, neredeyse tüm modern elektroniklerin üretimi için hayati öneme sahip. ABD basınında yer alan haberlerde, ABD’nin, özellikle Tayvan'dan olmak üzere Asya'dan yarı iletken ithalatına büyük ölçüde bağımlı olduğu belirtilirken, Trump’ın, selefi Joe Biden gibi şirketleri daha fazla çip üretimini yerli olarak yapmaya teşvik ettiği kaydedildi.
El Cezire'nin haberine göre, ABD merkezli en büyük çip üreticilerinden Nvidia, ABD’de yapay zeka süper bilgisayarları inşa etmek için önümüzdeki 4 yıl için 500 milyar dolara kadar yatırım yapacak.
ABD basınında, Trump’ın yarı iletkenler ve ilaçlar üzerindeki yeni tarifelere yönelmesinin, küresel işletmeler ve finansal piyasalar için yeni bir kargaşa ihtimalini doğuracağına yönelik yorumlarda bulunuldu. ABD Başkanı'nın ticaretle ilgili hızlı değişen açıklamaları, dünya çapında büyük dalgalanmalara yol açtı.
Finansal piyasalar ve işletmelerin, Trump’ın tarifelerinin, yönetim ticaret ortaklarından tavizler almayı başarırsa, yumuşatılacağı veya tamamen kaldırılacağına dair bir işaret bekledikleri ileri sürüldü.
ABD merkezli haber kanalı Fox Business'a dün verdiği bir röportajda, Trump’ın başlıca ekonomik danışmanı Kevin Hassett, yetkililerin ABD'nin ticaret ortaklarıyla yürüttükleri müzakerelerde "şaşırtıcı" bir ilerleme kaydettiklerini ve 10'dan fazla ülkeden "harika teklifler" aldıklarını belirtti. Hassett, ABD'nin hangi ülkelerle ilerleme kaydettiğini belirtmedi.
Trump’tan otomotiv tarifelerine muafiyet
Trump, dün, otomobil üreticilerine, tedarik zincirlerini uyarlamaları için zaman tanımak amacıyla araçlar ve otomobil parçalarına uyguladığı yüzde 25'lik tarifelerden bir miktar muafiyet sağlayabileceğini belirtti. Trump, ''Kanada, Meksika ve diğer yerlerde üretilen parçalara geçiş yapan bazı otomobil şirketlerine yardımcı olmak için bir şeyler düşünüyorum, çünkü buradaki üretime geçecekler ve biraz zamana ihtiyaçları var. Ben çok esnek bir kişiyim. Fikrimi değiştirmem ama esneğim, çünkü esnek olmak zorundasınız'' dedi.
Trump’ın tarifelerle ilgili açıklamalarının ardından, ABD hisse senetleri, dün yükseldi. Gösterge S&P500 endeksi yüzde 0,79, teknoloji odaklı Nasdaq Composite ise yüzde 0,64 oranında değer kazandı. Asya piyasaları da bu sabah yükseldi. Japonya’nın Nikkei 225 endeksi yüzde 1,16, Güney Kore’nin KOSPI endeksi ise yüzde 0,67 artış gösterdi.
Çin, ''ABD'yi Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal etmekle suçladı''
Trump, geçen hafta, onlarca ticaret ortağına karşı uyguladığı "karşılıklı" tarifelerden çoğuna 90 günlük bir erteleme getirdiğini duyurmuşken, Çin'den yapılan ithalatlara uyguladığı gümrük vergisi oranını ise yüzde 145'e yükseltti. Çin ise buna karşılık, ABD ithalatlarına yüzde 125 oranında bir vergi uygulamaya başladı ve Washington ticaret savaşını tırmandırmaya devam ederse "sonuna kadar savaşacağını" açıkladı.
Çin Ticaret Bakanlığı, bu hafta başında, ABD'yi Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal etmekle suçladı ve ''sonuna kadar savaşmaya" istekli olduklarını belirtti. Trump ise tarifelerin günde 2 milyar dolar gelir getirdiğini söyledi. Ancak ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, tarifeler günlük 200 milyon dolar gelir sağlıyor.
Trump, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in bu hafta Güneydoğu Asya turunun, ABD’ye "zarar vermek" amacı taşıyor olabileceğini öne sürdü. Xi Jinping, Trump’ın tarifelerinden en çok etkilenen bazı ülkelere yönelik beş günlük bir tur gerçekleştiriyor.
Jinping, Hanoi’ye vardığında, Vietnam Cumhurbaşkanı To Lam ile görüşerek, daha güçlü ticaret bağları çağrısında bulundu ve tedarik zincirlerini güçlendirmeyi içeren çok sayıda iş birliği anlaşması imzaladı.
Trump’tan Vietnam ve Çin’e suçlama
Çin ve Vietnam liderleri arasında yapılan toplantıya tepki gösteren Trump, ''Vietnam'daki görüşmelerin ABD'ye nasıl zarar verebileceği üzerine odaklandığını'' söyledi, ''ancak bunu onlara karşı bir suçlama olarak görmediğini'' belirtti. Trump, Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada, ''Çin’i suçlamıyorum; Vietnam’ı da suçlamıyorum. Bu güzel bir buluşma. Buluşmalar, 'Amerika Birleşik Devletleri’ne nasıl zarar veririz?' diye bir şeyler çözmeye çalışmak gibi'' dedi.
Jinping’in bu hafta Vietnam, Kamboçya ve Malezya'ya planladığı ziyaretler, Pekin’in yüzde 145’lik tarifelerle karşı karşıya olduğu ve diğer ülkelerin, 90 günlük erteleme süresinde karşılıklı tarifelerde indirim yapılması için müzakerelere girmeye çalıştığı bir döneme denk geliyor.
