Trump, taleplerini reddeden Harvard Üniversitesinin 2 milyar dolarlık fonunu dondurdu

(ANKARA) - ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, “antisemitizmle mücadeleye” ilişkin talepler listesini reddeden Harvard Üniversitesine ayrılan 2,2 milyar dolarlık federal fonun dondurulduğunu açıkladı.
Beyaz Saray, geçen hafta Harvard’a, “kampüste antisemitizmle mücadele etmeyi amaçlayan” bir dizi talep göndermişti. Bunlar arasında işe alım, öğrenci kabulü ve müfredatta değişiklikler yapılması da yer alıyordu. ABD ve Batı medyasında yer alan haberlere göre Trump, yeniden başkan seçilmesinden bu yana, seçkin üniversiteleri yeniden şekillendirmeye çalışıyor; bunun için de genellikle araştırma bütçelerinde kullanılan federal fonları kesmekle tehdit ediyor.
Harvard, dün yönetimin taleplerini reddeden ilk büyük ABD üniversitesi oldu ve Beyaz Saray’ı kendi topluluğunu “kontrol etmeye çalışmakla” suçladı. Beyaz Saray’ın talep ettiği köklü değişiklikler, Harvard Üniversitesi’nin işleyişini kökten dönüştürecek ve üniversitenin üzerinde kontrolü önemli ölçüde hükümete devredecekti.
ABD merkezli New York Times gazetesinin aktardığına göre, 11 Nisan Cuma Harvard’a gönderilen mektupta, üniversitenin federal yatırımı haklı kılan "entelektüel ve sivil hak koşullarını" yerine getiremediği savunuldu. Önerilen değişiklikler arasında Amerikan değerlerine "düşmanca" yaklaşan öğrencilerin federal hükümete bildirilmesi, her akademik bölümde “görüş çeşitliliğinin” sağlanması, "antisemitik tacizi en çok körükleyen program ve bölümlerin, hükümet onaylı dış denetçiler tarafından incelenmesi" ve öğretim üyelerinin intihal açısından kontrol edilmesi bulunuyordu.
Mektup ayrıca, üniversitenin protestolar sırasında meydana gelen "ihlaller" için disiplin cezaları uygulamasını emrediyordu.
Bu taleplerin üniversitenin akademik özerkliğine ciddi müdahale anlamına geldiği değerlendirilirken, Harvard yönetimi, bu talepleri reddederek üniversitenin özgürlükçü yapısının korunması gerektiğini savundu.
Trump, “geçen yıl Gazze'deki savaş ve ABD'nin İsrail'e verdiği destekle ilgili ülke genelindeki üniversite kampüslerinde düzenlenen protestolar sırasında, önde gelen üniversitelerin Yahudi öğrencileri korumada başarısız olduklarını” öne sürdü.
Harvard Üniversitesi Rektörü Alan Garber, bu talepleri reddederek, “üniversitenin bağımsızlığını teslim etmeyeceğini ve Anayasadaki Birinci Değişiklik ile korunan ifade özgürlüğünü terk etmeyeceğini” söyledi. Garber, "Yalnızca hükümetin bazı talepleri antisemitizmle mücadele etmeyi amaçlıyor, çoğunluğu ise Harvard'daki 'entelektüel koşulların' doğrudan hükümetçe düzenlemesi anlamına geliyor" dedi.
2,2 milyar dolarlık hibe, 60 milyon dolarlık sözleşme donduruldu
Üniversitenin gönderdiği direniş mektubunun hemen ardından ABD Eğitim Bakanlığı, Harvard’a yapılan 2,2 milyar dolarlık hibeleri ve 60 milyon dolarlık sözleşmeleri dondurduğunu açıkladı. Bakanlık açıklamasında, "Kampüslerdeki eğitim aksaklıklarının kabul edilemez ve Yahudi öğrencilere yönelik tacizlerin hoşgörülemez olduğu" vurgulandı.
Trump yönetimi, geçen ay, Harvard Üniversitesindeki yaklaşık 256 milyon dolarlık federal sözleşmeler ve hibeleri, ayrıca 8,7 milyar dolarlık çok yıllı hibe taahhütlerini gözden geçirdiğini açıkladı. Harvard profesörleri buna dava açarak, “hükümetin ifade özgürlüğü ve akademik özgürlüğü yasa dışı şekilde hedef aldığını” iddia etti. 53 milyar dolarlık bağış fonuna sahip olan Harvard, yeni başkanlık yönetiminin hedef aldığı elit üniversitelerden biri.
New York’taki Columbia Üniversitesi, geçen ay Beyaz Saray’ın 400 milyon dolarlık federal fonu çekmesinin ardından çok sayıda talebi kabul etmişti. Bu karar çok sayıda öğrenci ve öğretim görevlisinin eleştirilerine neden olmuştu. Üniversitede Filistin yanlısı protestoların organizatörlerinden yeşil kart sahibi Mohsen Mahdawi, dün Vermont'taki Colchester'da gözaltına alındı. Mahdawi’nin avukatı, müvekkilinin ABD vatandaşlık başvurusu için yapılan görüşme sırasında göçmenlik yetkilileri tarafından gözaltına alındığını söyledi.
Savaş karşıtı kampüs protestolarına katılan Columbia Üniversitesinden Mahmoud Halil ve Tufts Üniversitesinden Rümeysa Öztürk de son haftalarda gözaltına alınanlar arasındaydı.
Gallup'un geçen yaz yaptığı anket, tüm siyasi görüşlerden Amerikalıların, üniversitelerin politik bir ajanda güttüğüne dair artan bir inançla birlikte yüksek öğrenime güvenin düştüğünü gösterdi. Düşüş, özellikle Cumhuriyetçi seçmenler arasında daha keskin oldu.